Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye'de Beşeri Coğrafya, AKOVA İSMET, Editör, İÜ PRESS, İstanbul, ss.257-283, 2024
Türkiye turizm açısında oldukça elverişli bir konuma sahiptir. Nitekim deniz-kum-güneş turizminin yanı sıra, sağlık turizmi, kış turizmi, ekoturizm, kültür turizmi, kongre turizmi, gastronomi turizmi gibi birçok turizm çeşidine ev sahipliği yapabilmektedir. Türkiye’de turizm özellikle Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte gelişmeye başlamış, bu doğrultuda modern anlamda adımlar atılmıştır. Beş yıllık kalkınma planları kapsamında da turizme önem verilmesiyle birlikte bu gelişme süreci 1980’lerden itibaren hız kazanmış ve ekonomi üzerindeki etkisini de arttırmıştır. Ülke için önemli döviz girdisi olan bu sektör en eski tabiri ile birlikte bacasız sanayi olarak anılmaktadır. İlk başlarda kitle turizminin önem kazandığı ülkemiz turizminde, zamanla alternatif turizm faaliyetlerine de önem verilmeye başlanmış ve bu doğrultuda adımlar atılmıştır. Bu sayede turizm faaliyetlerinin sadece tek mevsim değil, yılın tüm aylarında gelir getiren bir sektöre dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Nitekim mevcut doğal ve beşeri turizm kaynakları koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi konusuna önem verilmeye başlanmıştır. Yapılan Beş Yıllık Kalkınma Planlarında da sürdürülebilirlik konusu özellikle Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ile birlikte önem kazanmaya başlamıştır. Tüm dünyada özellikle son yıllarda öne çıkan sürdürülebilirlik kavramı turizmin kaynakları açısından da son derece hayati öneme sahiptir. Söz konusu kaynakların gelecek nesillere aktarımının sağlanması ve bu kapsamda koruma altına alınması gerekmektedir. Turizm faaliyetlerinin ekonomik gelir içindeki payı zaman zaman çeşitli siyasi, ekonomik, hastalık, salgın gibi olaylardan etkilense de planlı dönemden itibaren günümüze kadar hep yükselme eğiliminde olmuştur. Alternatif turizm kaynaklarının aktif olmaya başlaması ile birlikte yıl içinde GSMH üzerindeki payı da artmaya başlamıştır. Özellikle 1974, 1999, 2006, 2016, 2020 yıllarında yaşanan düşüşler sonrasında hep yükselme eğilimi göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Turizm, Türkiye, Turizmin Gelişimi, Turizm Politikaları
Türkiye has a notably convenient location in terms of tourism. As a matter of fact, besides sea-sand-sun tourism, it can host many types of tourism such as health tourism, winter tourism, ecotourism, cultural tourism, congress tourism, and gastronomic tourism. Tourism in Türkiye started to develop especially with the proclamation of the Republic, and steps were taken in the modern sense in this direction. With the emphasis on tourism within the scope of the five-year development plans, this development process has accelerated since the 1980s and has increased its 258 TÜRKİYE’DE TURİZMİN GELİŞİMİ impact on the economy. This sector, a significant foreign currency inflow for the country, is known as the flueless industry with its oldest expression. In our country’s tourism, where mass tourism gained importance in the beginning, alternative tourism activities began to be given priority over time and steps were taken in this direction. In this way, it is aimed to transform tourism activities into a sector that generates income not only in one season but also in all months of the year. Thus, the issue of observing the balance of protection-utilization of existing natural and human tourism resources has begun to be given importance. In the Five-Year Development Plans, the issue of sustainability started to gain prominence, especially with the Eighth Five-Year Development Plan. The concept of sustainability, which has come to the fore, especially in recent years, is vital in tourism resources. It is necessary to ensure the transfer of these resources to future generations and to protect them in this context. Although the share of tourism activities in economic income is affected from time to time by various political, economic, disease, and epidemic events, it has always tended to increase since the planned period. As alternative tourism sources started to become active, their share in the Gross National Product began to increase during the year. Especially after the declines in 1974, 1999, 2006, 2016, and 2020 it always showed an upward trend. Keywords: Tourism, Türkiye, Development of Tourism, Tourism Policies