Ho I ve Ho II’nin mor ötesi bölgede spektral çizgilerinin sınıflandırılması ve aşırı ince yapılarının incelenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Fakültesi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nadia Jaber Mohammed AL-LABADY

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Gönül Başar

Özet:

Bu çalışmada, holmiyum (Ho) elementinin atom ve iyon hallerinin spektral çizgi sınıflandırmaları ve Ho atomunun enerji seviyelerinin aşırı ince yapılarının deneysel olarak incelenmesi amaçlandı. Ho elementinin 24500 – 31500 cm-1 (315 – 400 nm) UV spektral aralığındaki spektrumu silindir katot boşalım lambası kullanılarak Fourier Transform Spektroskopi metodu ile incelendi. Holmiyum spektrumu Neon ve Argon asal gazları kullanılarak iki kez alındı. Holmiyum atomu ( Ho I), bir kez iyonize olmuş Holmiyum (Ho II) ve iki kez iyonize olmuş Holmiyum'a (Ho III) ait spektral çizgilerin ayırımı, iki farklı Ho spektrumunun Neon ve Argon gibi farklı asal gazlar ile ölçülmesiyle elde edilen yoğunluk oranları yardımı ile yapıldı. Ho I'in bilinen enerji seviyeleri kullanılarak 71 çizgi Ho I olarak sınıflandırıldı. Bunlardan 34 tanesi daha önce yayınlanmamış çizgilerdir. Spektrumlarda, literatürde sınıflandırılamamış fakat Ho I olarak verilmiş 32 çizgi gözlendi. Bunun yanında, Ho II'nin enerji seviyeleri kullanılarak 97 Ho II çizgisi sınıflandırıldı. Sınıflandırılamamış olmasına rağmen literatürde yer alan 39 Ho II çizgisi tanımlandı. Spektrumlardan sinyal gürültü oranına bakılarak ve bilinen Ho III enerji seviyeleri kullanılarak sadece 9 Ho III çizgisi sınıflandırılabildi. Neon ve Argon ile elde edilen spektrumların karşılaştırılması ile 370 çizgi Ho I olarak tanımlandı ve bu çizgilerin tamamı daha önceki literatürde bulunmamaktadır. Ho I'in 42 spektral geçişinin analizi sonucunda, tek pariteli üst enerji seviyelerinin 23 manyetik dipol aşırı ince yapı sabiti A değeri ile 16 elektrik kuadropol aşırı ince yapı sabiti B değeri elde edildi. Bunun yanında, çift pariteli üst enerji seviyelerinin 9 manyetik dipol aşırı ince yapı sabiti A değeri ile 8 elektrik kuadropol aşırı ince yapı sabiti B değeri belirlendi. Bu sabitler ilk defa bu çalışmada elde edildi.