Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Tıp Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dolay Damla Çelik
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Dürdane Serap Kuruca
Özet:
Çeşitli Hematopoetik Kaynaklardan Çok Küçük Embriyonik Benzeri (VSEL) Kök
Hücrelerin Elde Edilmesi Ve Tanımlanması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü Fizyoloji AD. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul
Kök hücre (KH) nakli malin kan hastalıkları, kemik iliği (Kİ) yetmezlikleri ve
doğumsal kan hastalıklarının tedavisinde kullanılan yöntemdir. Bu amaçla daha
çok Kİ, periferal kan projenitör hücreleri (PKPH) ve kordon kanı (KK) kullanılır. Son
yıllarda insan embriyonik kök hücrelerinin sahip olduğu pluripotansiyel özelliği
bulunan yeni bir KH türü tanımlandı. Çok küçük embriyonik benzeri (VSEL) kök
hücreler olarak adlandırılan bu hücrelerin, yetişkin bireyde periferal kan (PK), Kİ,
KK ve bütün vücut dokularında bulunduğu iddia edilmektedir. Bu çalışmadaki
amacımız VSEL kök hücrelerini çeşitli insan hematopoetik kaynakları kullanarak
elde etmek ve tanımlamaktır. Kaynaklar olarak PK, KK ve aferez materyali
kullanılmıştır. Donörlerden alınan materyaller, eritrosit lizis ve fikol gradient yöntemi
ile hem mononükleer hemde eritrosit katmanındaki hücrelerden, VSEL hücreleri
izole edilerek flov sitometri ve immünfloresan boyama ile NANOG, OCT4, SSEA-4
ve CXCR-4 embriyonal reseptörlerin varlığı incelenmiştir. Western blot yöntemiyle
NANOG ve OCT4 proteinlerinin varlığı araştırılmıştır. Flov sitometri sonuçlarına
göre debris katmanında, VSEL belirteci taşıyan hücre sayısı CD45- populasyonuna
göre daha yüksek bulunmuştur. Elde edilen western ve immünfloresan sonuçlarına
göre üç materyalde de yüksek miktarda OCT4 ve NANOG ekspresyonu
görülmüştür. Aynı zamanda bu proteinlerin hücre içinde hem sitoplazmada hem de
çekirdekde bulunduğu gösterilmiştir. Pluripotent kök hücre belirteci olarak bilinen
bu proteinlerin yetişkin PK’da yüksek miktarda ekspresyonu bu proteinlerin
farklılaşmış dokularda nasıl bir görev edindiği sorusunu gündeme getirmektedir.
Fikol yöntemiyle izolasyon işlemlerinde KH kaybının yüksek miktarda olduğu
gösterilmiştir. Bu bulgular; PK, KK ve mobilize PK materyallerinde pluripotent
belirteçler taşıyan yeni bir KH populasyonu bulunduğu tezini güçlendirerek bu
konuda yapılacak ileriye dönük klinik çalışmalar içinde temel oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Çok küçük embriyonik benzeri (VSEL) kök hücreler, Kordon
kanı, Aferez, Periferal kan, Pluripotent kök hücre markırlar