Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Olçum Akyüz
Danışman: Mehmet Ali Akyurt
Özet:
Bu tez Eric Hobsbawm'ın (1917-2012) hayatı ve eserleri üzerine sosyolojik bir değerlendirmedir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Hobsbawm'ın yaşamöyküsü ve tarih anlayışı sosyolojik bir bakışla ele alınmıştır. Çok dilli ve çok kültürlü bir entelektüel olarak yetişen Hobsbawm bugün İngiliz Marksist Tarihçiler Grubu içinde kabul edilmektedir. Onun tarihçiliği endüstrileşmenin ortaya çıktığı ve sosyolojinin bağımsız bir disiplin olarak kurulduğu dönem olan 19. yüzyıla ve dünya savaşlarıyla, ekonomik, sosyal ve siyasal krizlerle şekillenen 20. yüzyıla odaklanmaktadır. Hobsbawm aşağıdan tarih yaklaşımı ile toplumun farklı tabakalarını ele alarak hem tarihin hem de sosyolojinin bilgi alanına katkıda bulunmuştur. Sıradan insanları tarihin esas aktörü olarak gören Hobsbawm'a göre tarih, siyasetin yanına sanatın, dinin, sosyal hayatın, ekonominin eklendiği geniş bir bütündür. Hobsbawm tarih değerlendirmelerinde yer yer farklı coğrafyalara da değinse bile değerlendirmeleri büyük ölçüde Avrupa'yı merkeze almaktadır. İkinci bölümde, Hobsbawm'ı etkileyen ve entelektüel altyapısını oluşturan teorisyenler ve çalışmaları, Hobsbawm'ın çerçevelerinden hareketle ele alınmıştır. Marx, Engels, Lenin, Luxemburg, Gramsci'nin eserleri ve fikirleri Hobsbawm'ın çalışmalarından değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde Hobsbawm'ın iki temel çalışma alanından ilki olan toplumsal hareketler değerlendirilmiş, modern ve modern öncesi toplumsal hareketlere ilişkin değerlendirmeleri ele alınmıştır. Bu çerçevede toplumsal hareketler döneme göre ise pre-politik ve politik olarak ve aktöre göre işçi ve köylü olarak ayrılmıştır. Bu ayrımlar arasındaki tarihsel süreklilik Hobsbawm'ın görüşlerinden hareketle vurgulanmıştır. Dördüncü bölümde Hobsbawm'ın ikinci temel çalışma alanı olan dünya tarihi incelenmiştir. Farklı ülkelerdeki tanınırlığına en çok katkı sağlayan dünya tarihi çalışmalarında Hobsbawm emperyalizmin gelişimini ve yayılmasını konu edinmiştir.