Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEHNOUSH NASR ZANJANI
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Emine Şeküre Nazlı Arda
Eş Danışman: Aslı Gelincik
Özet:
Astım, farklı ülkelerde nüfusun %1-%18'ini etkileyen küresel bir sağlık sorunudur. Dünyada yaklaşık 300 milyon insanın astım hastası olduğu ve bu hastalığa bağlı yılda yaklaşık 250.000 ölüm vakasının gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Hava kirliliği, iklimsel değişiklikler ve diğer çevresel uyaranlara bağlı olarak özellikle alerjik astım prevalansı dünyada giderek artmaktadır. Alerjik koşullarda, bağışıklık sisteminin aktivasyonu sonucu oksidatif stres oluşur. Oksidatif stresin astımda ve diğer kronik hastalıklarda rol oynadığı bilinmektedir ve astım şiddetinin belirleyicisi olduğunu gösteren güçlü kanıtlar vardır. Lipit peroksidasyonu, yağ asitlerinin enzimatik ve/veya enzimatik olmayan reaksiyonlarla oksitlenmesini içeren bir oksidatif stres biçimidir. Kolesterolün oksidasyonu, oksisteroller olarak bilinen çok sayıda oksidasyon ürününün oluşumuna yol açar. Kolesterolün kendiliğinden veya enzimatik oksidasyonundan kaynaklanan oksisteroller, in vivo oksidatif stresin girişimsel olmayan potansiyel biyobelirteçleridir. Astımlı hastaların kanındaki oksisterol ve malondialdehit (lipit peroksidasyonunun son ürünlerinden biri, MDA) düzeylerinin belirlenmesi, astımın patogenezinde oksidatif stresin rolü hakkında bilgi verebilir ve tanı ve tedavi süreçlerine yeni yaklaşımlar getirebilir.
Bu çalışmada toplam 120 astım hastası (90 kadın + 30 erkek) ile (yaş ve cinsiyete göre eşleştirilmiş) 120 sağlıklı kontrol bireyin plazma 7-ketokolesterol ve kolestan-3β, 5α, 6β-triol düzeyleri LC-MS/MS sıvı kromatografisi-kütle spektrometrisi yöntemi ile ölçüldü. Ayrıca plazma MDA düzeyleri, TBARS (tiyobarbitürik asit reaktif maddeler) ölçümüne dayanan spektrofotometrik yöntemle analiz edildi.
Hastalarda plazma 7-ketokolesterol (39.45±20.37 ng/mL) ve kolestan-3β, 5α, 6β-triol (25.61±10.13 ng/mL) düzeylerinin, sağlıklı bireylerdekilerden (sırasıyla, 17.84±4.26 ng/mL ve 10.00±3.90 ng/mL) anlamlı olarak (p<0.001) yüksek olduğu belirlendi. Oksistrol düzeyleri ile MDA ve total IgE düzeyleri arasında anlamlı pozitif korelasyonlar gözlendi. Plazma MDA düzeyi, astım hastalarında (4.98±1.77nmol/mL), sağlıklı kontrollere (1.14±0.31nmol/mL) kıyasla anlamlı olarak (p<0.001) daha yüksek bulundu.
Sonuç olarak, lipit peroksidasyonu yan ve son ürünleri alerjik astımın komplikasyonu ile yakından ilişkili olduğundan, plazma 7-ketokolesterol, kolestan-3β, 5α, 6β-triol ve MDA düzeylerinin astımda en azından tanı ve takip için yararlı ve değerli biyokimyasal parametreler olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.
Bu çalışma özellikle alerjik astımda lipit peroksidasyonunun yeri ve oksisterollerin rolleriyle ilgili gelecek çalışmalara güçlü bir temel oluşturmaktadır.