Sunkuri'nin Zübdetü'l-Akâid Nuhbetü'l-fevâid adlı eserinin tahlil ve değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölüm, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEBRAİL KÜLLÜ

Danışman: Halil İbrahim Bulut

Özet:

İslam dünyasında siyasî ve itikadî gayelerle ortaya çıkmış olan fırkaları tasnif etmek için telif edilen eserler, farklı makâlât gelenekleri içerisinde telakki edilmişlerdir. Referans kaynağı olarak alınan yetmiş üç fırka rivayeti, tasnif sistemlerinin şekillenmesi üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olmuştur. Bu rivayeti esas alarak eserini telif edenlerden biri de XIX. yüzyıl Osmanlı alimlerinden Ahmed Ziyâeddîn Gümüşhânevî'nin talebesi ve müridi Hasan b. Ömer es-Sunkûrî'dir. Sunkûrî'nin, hocası Gümüşhânevî'nin en-Netâyicü'l-i'tikâdiyye adlı eserini tercüme edip bazı ilavelerde bulunarak, kendi yorumlarıyla zenginleştirerek ve başka kaynaklardan istifade ederek Eş'arî makâlât geleneğine göre telif etmiş olduğu Zübdetü'l-akâid nuhbetü'l-fevâid adlı eserinin ele alındığı bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Tasvir edici/betimleyici yöntemin esas alındığı bu çalışmanın birinci bölümünde Sunkûrî'nin hayatı, Zübdetü'l-akâid nuhbetü'l-fevâid adlı eseri ve bu eserin makâlât geleneği içerisindeki yeri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde muhteva tahliline yer verilmiş olan eserin, ana kaynaklarla mukayese edilmek suretiyle özgünlüğü tespit edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise latinize edilmiş metne yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Zübdetü'l-akaid, Sunkuri, Netayic, Gümüşhanevi, Makalat.