Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hamza Dülger
Danışman: Önder Kocatürk
Özet:
Tezin temel hedefi Türk siyasi hayatının en çetrefilli dönemlerinden birine ışık tutmaktır. Bu çalışmayla: I) II. Meşrutiyet sonrası Osmanlı Devleti'nin politik düzeni ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin iktidarı, II) İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin başta Hürriyet ve İtilâf olmak üzere siyasal partiler ve diğer muhalif unsurlarla mücadelesi, III) İstanbul, Selânik, Arnavutluk, Trablusgarp ve sair farklı coğrafyalarda imparatorluğu etkileyen askerî ve siyasal gelişmeler, IV) Asker-sivil siyaset ilişkisi, çelişkileri ve etkileşimleri hakkında bilgiler vermek, analizler yapmak ve bulgular sunmak amaçlanmıştır. Tezin başlangıcında II. Meşrutiyet'in ilanından sonra yaşanan gelişmeler aktarılarak Osmanlı Devleti'nin içine girmiş olduğu siyasal ortam açıklanmıştır. Sonrasında 1912 seçimlerine giden süreç irdelenmiş olup seçime hangi siyasi ve askerî nedenlerin yol açtığı gösterilmiştir. Sonraki bölümde askerî komplolar ve iç isyanlarla bezeli 1912 yazının olayları kronolojik olarak açıklanmıştır. Hemen ardından İttihat ve Terakki ile İttihatçı subayların ortaklaşa gerçekleştirdiği 23 Ocak 1913 tarihli hükümet darbesinin politik ve askerî gerekçeleri analiz edilmiş, baskın her yönüyle değerlendirilmiştir. İttihatçıların politik gücü yeniden ele geçirmesinden sonra Mahmud Şevket Paşa suikastına kadar yaşanan muhalefet-iktidar ilişkileri, asker-siyaset ilişkisinin ve diyalektiğinin perspektifiyle yansıtılmıştır. 1912-1913 döneminin olayları kronolojik bir biçimde, neden-sonuç ilişkisine dayanılarak olayların ve ardıllarının arasındaki bağlar irdelenmiş ve okuyucuya dönemi anlama ve sorgulama fırsatı verilmek istenmiştir.