Grek Kültüründe Kahinlik: Antik Ege’de Kehanet Merkezleri


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Emre Kürklü

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Engin Beksaç

Eş Danışman: Hasan Hüseyin Esenoğlu

Özet:

Antik Ege (Yunanistan ve Batı Anadolu) coğrafyası içinde bulunan kehanet merkezleri tezin

kapsamını ve amacını oluşturmaktadır. Bu açıdan bakıldığında; Antik Yunanistan’daki en

önemli kehanet merkezleri: Dodona, Delphi’dir. Antik Batı Anadolu’daki en önemli kehanet

merkezleri: Didyma, Klaros, Smintheion ve Hierapolis’dir. Tez kapsamında bu kehanet

merkezleri araştırılacaktır. Kehanet inancının Grek tarihinde (MÖ 756-31) ve Ege

coğrafyasında kültürel açıdan bıraktığı izler incelenmiş ve derlenmiştir.

“Kâhinlik - Kehanet”, çok eski uygarlıklardan beri var olan bir uzmanlık alanı olup, kısaca,

“meydana gelecek olayları ilahi divinasyon yani Tanrı’nın bedene girip, o beden aracılığı ile

konuşarak gelecek hakkında bilgi vermesi.” olarak tanımlayabiliriz. Eski uygarlıklar içinde

kâhinlik çalışmalarına önem vermemiş bir uygarlık yok gibidir. Antik Çağlar’da birçok

toplumda kehanet inancı bulunuyordu. “Kehanet” inancı, birbirleri arasında farklılıklar bulunsa

da Mısır, Hitit, Roma vs. gibi kültürlerde de önemli bir yere sahip oldu. Ancak hiç biri Grek

(Antik Yunan)’daki kadar kurumsallaşmış değildi. Kâhinlik uygulamaları içinde en bilineni,

Grek kültüründe dünyanın merkezi olarak kabul edilen Delphi Kehanet Merkezinde

yapılmaktaydı. Bu uygulama; Tanrı Apollon’un bakire kızlar (Pythia) aracılığıyla konuşarak

geleceğe dair sorulara cevap vermesidir. Grekler’de kâhinlik çalışmaları özellikle Apollon

tapınaklarının bulunduğu kehanet merkezlerinde yoğunluk kazanmıştı. Delphi de Tanrı

Apollon’a ait kehanet merkezlerinden yalnıca biriydi. Ancak literatürde Grek coğrafyasındaki

ilk kehanet merkezi Zeus’a adanmış olan Dodona’dır. Tezin önemi Antik Ege’de kehanet

merkezlerini inceleyerek Anadolu ve Ege tarihine ışık tutmaktır.