Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Fakültesi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAMAZAN TARIK
Danışman: Halil İbrahim Bulut
Özet:
Takrîbü'l-mezâhib, başta Ehl-i Sünnet ile Şia olmak üzere, İslam
mezhepleri arasındaki problemleri asgari düzeye indirmek, İslam
dünyasında birlik ve beraberliğin sağlanması amacıyla ortaya atılmış bir
fikirdir. Bu bağlamda, 1940'lı yılların sonuna doğru Mısır'da
Dârû't-Takrîb Beyne'l-Mezâhibi'l-İslâmiyye adında bir kurum tesis
edilmiştir. Adı geçen kurum, bazı Ezher Şeyhleri başta olmak üzere,
Sünnî çevreden birçok önemli âlim tarafından da desteklenmiştir. Söz
konusu kurumun Mısır'daki faaliyetlerine 1972'den sonra son verilmiştir.
1990'lı yılların başında, İran'da farklı bir isim altında yeni bir
kurum tesis edilmiş ve bu kurum tarafından takrîbü'l-mezâhib
çalışmalarına halen devam edilmektedir.
Takrîbü'l-mezâhib düşüncesinin hayata geçirilmesi için öncelikle bu
düşüncenin iyi anlaşılması gerekmektedir. Takrîbü'l-mezâhib, belirli
ilke ve esaslar çerçevesinde, mezheplerin birliktelik oluşturmasını
amaçlamaktadır. Bu düşünce ile Sünniliğin, Şiîliğin veya herhangi bir
mezhebin ortadan kaldırılması veya birinin diğerine ilhak edilmesi
anlaşılmamalıdır. Günümüzde İslam dünyasında mevcut mezhebî çatışmaların
son bulması ve Müslümanların, Sünnilik veya Şiîlik gibi bir mezhep
kimliği altında değil, İslam çatısı altında bir araya gelmesini
sağlamak, takrîbü'l-mezâhib düşüncesinin nihai hedeflerindendir. Bu
itibarla, takrîbü'l-mezâhib düşüncesinin hayata geçirilmesinde ve tatbik
edilmesinde hem Ehl-i Sünnet hem de Şiî camianın üzerine büyük görevler
düşmektedir.