POSTMODERNİZM ve KENTSEL DÖNÜŞÜM: İstanbul’da 2000’lerde Mahalle Kültüründen Site Yaşantısına Mekansal Değişim


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muazzez Özge Hamamcıoğlu

Danışman: Emine Zeynep Suda

Özet:

Kentsel Dönüşüm kavramı, 1980 sonrasında Türkiye’de gündeme gelmeye başlamış, yaygın olarak gecekondu mahallelerini kapsayan dönüşümü içermekle birlikte kent merkezine yakın yoksul mahallelerin yenilenmesi ile de gündeme gelmiştir. Bu çalışma İstanbul’un en eski yerleşim alanlarından biri olan, mevcut konumunun Büyükdere-Maslak aksında yer almasıyla kentsel dönüşümü diğer gecekondu mahallelerine kıyasla daha erken tanıyan Derbent

Mahallesi üzerine odaklanmıştır. Genel olarak Derbent Mahallesi’nde kentsel dönüşüm olgusunun mahalle sakinleri üzerindeki olumsuz ve olumlu etkileri üzerinde durulmuştur.

Çalışmada ilk olarak küresel kapitalizmin kent mekanlarını dönüştürmesine ilişkin yaklaşım ve tartışmalar ele alınmış; postmodern kent tasarımı, mekanın üretimi ve kentsel dönüşüm kavramları incelenerek, tarihsel gelişimi, uygulama yöntemleri ve modelleri hakkında bilgiler verilmiştir. Kentsel dönüşüm tartışması, mahalle kültürü ve güvenlikli site karşılaştırması yapılarak incelenmiş; bu bağlamda mahalle kültürü ve temelinde yer alan sosyal ilişkiler Derbent mahallesi üzerinden tanımlanarak tartışılmıştır.

Derbent mahallesi ile ilgili kuruluşu ve kentsel dönüşüm ile mücadele süreçleri hakkında bilgiler ile mahallede yaşanan mekansal değişimi ve toplumsal ayrışmayı ortaya çıkarmak ve kentsel ayrışmanın Derbent Mahallesi halkına etkisini ölçmek amacıyla araştırma yöntemi kurgulanmıştır. Araştırmanın bulgu ve yorumları ile kentsel dönüşüm kapsamında ortaya çıkan mekansal ve toplumsal ayrışmanın süreci ve etkileri hakkında ulaşılan bilgiler tartışılmıştır.