18. yüzyılın ikinci yarısında Aşağı Tuna'da iktisadi hayat: Silistre Gümrüğü örneği(1788-1792


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Bahadır Emre KÜÇÜKKALAY

Danışman: Şevket Kamil Akar

Özet:

u yüksek lisans tezi çalışması Tuna Nehri üzerinde yer alan ve ticaret bağlamında Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli sancaklarından birisi olan Si-listre Sancağı'nın 1788-1792 tarihlerindeki gümrük verilerinden hareketle Si-listre ticaretine ışık tutmayı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun ticaret yapısı hak-kında bir örneklem oluşturmayı amaçlamak üzere kaleme alınmıştır. Bu amaçtan hareketle, İstanbul BOA. D. BMK. SLM. tasnifinde yer alan ve söz konusu dört yılı kapsayan 22657 (32 sayfa), 22661 (32 sayfa), 22665 (22 sayfa) ve 22659 (26 sayfa) numaralı defterler arşivden temin edilmiş, transk-ript edilmiş ve sonrasında içerdikleri veriler incelenerek analize tabi tutularak yorumlanmıştır. Söz konusu defterlerin içerdikleri verilerden Silistre'de ticaret yapan tüccarlar, Silistre ticaretinde ticarete konu olan mallar, Silistre ticare-tinde ticarete konu olan malların gümrüğü bıraktıkları vergiler ve nihayetinde Silistre Gümrüğü'nün dört yıllık gelir-gider dengesi incelenerek Silistre'nin ti-cari yapısının dört yıllık bir fotoğrafı çekilmiştir. Bu ticaret, Osmanlı'nın söz konusu dönemdeki ticari yapısı için de bir örneklem oluşturmaktadır. Bu tez çalışması sonucunda elde edilen en genel sonuçlar, Silistre ticaretinde Müs-lüman tüccarların ezici bir ağırlıkta bulunduğu, ticaret mallarının ağırlıklı ola-rak tüketim mallarından (gıda) oluştuğu, gıda malları ve bazı ara mallarının gümrüğe en çok vergiyi bıraktığı ve nihayetinde söz konusu dönemde Silistre Gümrüğü'nün gelirlerinin giderlerinden fazla olduğu şeklinde belirtilebilir. Anahtar Kelimeler; Osmanlı Ticareti, Silistre Gümrüğü, Silistre, Tica-ret, Gümrük