Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dalida Bedikoğlu
Danışman: Nazlı Demirel
Özet:
Bu tez çalışmasında Marmara
Denizi zooplankton komünite karakteristiğinde önemli bir yere sahip Üst Takım
Cladocera türlerinin üreme stratejileri ve çevresel parametrelerle ilişkileri
belirlenmiştir. Çalışma, İstanbul Tuzla açıklarında yer alan DB1 istasyonundan
2004-2008 yılları arasında aylık alınan zooplankton örnekleri incelenerek
gerçekleştirilmiştir. Cladocera grubu türlerin bolluk değerlerini birincil
etkileyen çevresel faktörün sıcaklık olduğu ayrıca klorofil a değerlerinin de
ikinci sırada etkileyici faktör olduğu belirlenmiştir. Türlerin popülasyon
yapıları üreme stratejilerine göre incelendiğinde yine Marmara Denizi’nde hızlı
üssel üreme sağlayan partenogenetik dişi bireylerin %60-100 oranlarında baskın
oldukları belirlenmiştir. Cladocera grubunun partenogenetik üreme başarısı
incelenmiş ve türler arasında oldukça önemli farklar kaydedilmiştir. Türlerin
popülasyonlarının çöküşe geçtikleri dönemlerde ürettikleri embriyo
miktarlarında artış olması oldukça dikkat çekici sonuçlar arasında yer
almaktadır. Bununla birlikte 2005 yılı itibariyle görülen bir taraklı medüz
türünün aşırı artışından oldukça etkilenen Cladocera grubu türlerinin
popülasyonlarında azalışlar kaydedilmesinin ardından, Ekim 2007-Şubat 2008
arasında Marmara Deniz’nin tamamında görülen müsilaj olayını takiben Aralık
2007-Ocak 2008 arasında grup tamamen çöküşe uğramıştır. Cladocera grubunun bu
çöküşlerin ardından yeniden su kolonuna geri dönebilmiş olması gametogenetik
üreme stratejisi avantajı sayesinde olduğu düşünülmektedir. Üst Takım
Cladocera’ya ait türlerin Marmara Denizi’ndeki üreme stratejilerine bağlı
olarak değişen popülasyon yapıları ve üreme başarılarındaki çevresel etkilerin
rolü literatüre kazandırılmıştır. Bu çalışma ışığında denizel ortamlarda
yaşanabilecek olumlu veya olumsuz değişimlerin izlenmesinde zooplankterlerin
başarılı birer indikatör olabilecekleri ortaya konmuştur.