Oksitosinin Gürültüye bağlı işitme kayıplarındaki koruyucu ve tedavi edici etkinliğinin araştırılması ve elektron mikroskopik inceleme (deneysel çalışma)


Creative Commons License

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Hamidiye Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EREN BOLDAZ

Danışman: Sedat Aydın

Özet:

Amaç

Gürültüye bağlı işitme kaybı(GBİK) özellikle mesleki ve çevresel nedenlerden dolayı günümüzde daha çok karşımıza çıkan, önlenebilir işitme kayıplarının en sık nedenidir. Gürültüye bağlı olarak orta kulak ve iç kulakta direk mekanik hasar olabilmekle beraber iç kulakta artan reaktif metabolitler yüzünden kokleada hücresel hasar da meydana gelmektedir. Reaktif metabolitlerin kokleada yarattığı bu hasarın antioksidan ve antiinflamatuvar özelliği olan ajanlarla önlenebildiği birçok çalışma ile gösterilmiştir. Yaptığımız deneysel  çalışmada, oksitosin hormonunun bu özelliklerinden faydalanarak GBİKlarındaki koruyucu ve tedavi edici etkinliğini araştırmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem

Çalışmamız randomize kontrollü bir deney hayvanı çalışmasıdır. Çalışmaya dâhil edilen 28 adet wistar albino sıçan, her grupta 7 hayvan olacak şekilde 4 gruba ayrıldı. Sıçanların hepsine deney öncesinde Distorsiyon Ürünü Otoakustik Emisyon (DPOAE)ve İşitsel Beyinsapı Cevapları(ABR) ile işitme ölçümü yapıldı. Kulak yolunda debris, buşon, enfeksiyon olanlar, timpanik membran veya orta kulak patolojisi  ve işitme kaybı olanlar çalışma dışı bırakıldı.

1.grup kontrol grubu olarak alındı ve bu gruptaki hayvanlara herhangi bir müdahale yapılmadı. 2.grup gürültü grubu olarak alındı ve bu gruptaki hayvanlara 120 dB şiddetinde 4 kHz frekansında gürültü her hayvana ayrı ayrı olacak şekilde 4 saat boyunca odyometri kabininde verildi. 3.grup gürültü + intraperitoneal (IP)oksitosin grubu olarak alındı ve bu gruptaki hayvanlara gürültü verilmeden 3 gün önce başlayıp gürültüden 5 gün sonraya kadar devam edecek şekilde günde 1mg/kg IPoksitosin hormonu uygulandı. 4.grup gürültü + intratimpanik(IT) oksitosin grubu olarak alındı ve bu gruptaki hayvanlara gürültü verilmeden 3 gün önce başlayıp gürültüden 5 gün sonraya kadar devam edecek şekilde günde 0,1-0,3 ml olacak şekilde IT oksitosin hormonu uygulandı.

4 gruptaki her hayvana deney öncesinde ve gürültü verildikten 1, 7, 21 gün sonra DPOAE ve 8 kHz, 12kHz, 16 kHz ve 20 kHz frekanslarında ABR ölçümü yapıldı. 21.günde 4 gruptan rastgele olarak seçilen 3 hayvan ve her hayvanın 2 kulağı olmak üzere toplam 24 adet koklea diseke edildi ve Taramalı Elektron Mikroskobu(SEM) ile incelendi. Skorlama; iç ve dış tüy hücrelerin kaybı, hasarı, silya boylarının kısalması ve dejenerasyonu gözetilerek her koklea için ayrı ayrı yapıldı ve kaydedildi.

Bulgular

Gürültü grubundaki hayvanlar (2.grup) ile gürültüden 3 gün önce IP oksitosin(Grup 3) ve IT oksitosin (Grup 4)  verilen hayvanlar arasında 1. gün testlerinde DPOAE’nun tüm frekanslarında ve ABR nin 12 kHz frekansı hariç tüm frekanslarında anlamlı bir fark izlenmemiştir(p>0,05).

7.gün ve 21.gün ölçümlerine bakıldığında; gürültü ile beraber oksitosininin IP (Grup 3) ve IT (Grup 4) yolla verildiği hayvanların ABR ve DPOAE test sonuçlarının, sadece gürültü (Grup 2) verilen hayvanların sonuçlarına göre anlamlı derecede düşük çıktığı izlenmiştir(p<0,05). IT ve IP oksiosin  verilen grupları karşılaştırdığımızda ise; 7.gün sonuçları arasında anlamlı bir fark izlenmezken, 21.gün sonuçlarında grup 3’teki hayvanların işitme eşiklerinin, grup 4’teki hayvanlara göre istatiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu görülmüştür.

Histopatolojik incelemede gürültü verilen gruplarda kontrol grubuna göre anlamlı derecede skor yükselmesi izlendi. Grup 3 ve  4’teki hayvanların skor ortalması grup 2’ye göre anlamlı derecede düşük izlenmiştir. Grup 4’teki hayvanların skor ortalaması da grup 3’teki hayvanlara göre anlamlı derecede düşük izlenmiştir.

Sonuç

Çalışmamız sonucunda IP ve IT olarak verilen oksitosinin hem erken (7.gün) hem de geç (21.gün) dönemde laboratuvar sıçanlarında akustik travmadan kaynaklanan iç kulak hasarını iyileştirici etkisi olduğunu ama koruyucu etkisi olmadığı görülmüştür. IT yolla verilen oksitosinin geç dönemde IPyolla verilen oksitosine göre daha iyi bir iyileşme sağladığı görülmüştür.

Grup içi karşılaştırmalarda ise gürültüye maruz kalan tüm gruplar için iyileşmenin en belirgin olduğu zamanın erken dönem olduğu görülmüştür. Ayrıca IT yolla tedavi alan grubun iyileşmesinin ön testten fark olmayacak kadar iyi olduğu izlenmiştir.

Anahtar kelimeler: Akustik travma, Gürültüye bağlı işitme kaybı, Oksitosin, Tarama Elektron mikroskopisi,İntraperitoneal, İntratimpanik, Distorsiyon Ürünü Otoakustik Emisyon, İşitsel Beyinsapı cevapları, Deneysel Çalışma, Wistar rat