Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sarp Kalfaoğlu
Danışman: Hasan Akbulut
Özet:
Sinema ortaya çıktığı andan itibaren diğer tüm varolan sanat
dallarından belirli oranlarda etkilenmiştir. Bu sanat dallarından biri de
edebiyattır. Gerek dünya sinemasında, gerekse Türk sinemasında birçok roman ve
öykü sinemaya uyarlanmıştır. Sinema ve edebiyat ilişkisi sinema sanatının
gelişmesiyle ilişkiden çok etkileşime dönmüştür. Bu etkileşim sinemaya ve onun
türlerine sirayet etmiştir. Polisiye roman da bu yayılmadan nasibini almıştır.
Polisiye edebiyat uyarlamaları üzerinde yapılan çalışmalar
göstermiştir ki, polisiye edebiyat içine doğduğu kültüre ait emareler taşır. Bu
kültür, içerisinde, ülkenin adalet sistemi de barındırmaktadır. Adalet sisteminde
var olduğu anlatı içerisinde kabul edilen, çarpıklıklar polisiyenin akışını
etkiler.
Arjantin Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti, yakın siyasi
geçmişleri birbirine çok benzeyen iki ülkedir. Benzer yıllarda darbe görmüş,
benzer yıllarda demokrasileri askerî müdahalelerle bölünmüştür. Bu bölünmelerin
iki ülke adalet sistemine yansımaları vardır. Ortaya çıkan kimi çarpıklıklar,
haliyle dönemi anlatan polisiyelerde kendisine yer bulmuştur.
Bu tezde, romanın sinemasal anlatıma nasıl yaklaştırıldığı,
roman ve sinema etkileşimi ve romanın filme nasıl dönüştürüldüğü iki farklı
ülkenin polisiye edebiyat uyarlaması sinema filmlerinden seçilen bir örnek
ekseninde anlatıbilimsel açıdan incelenmiştir.
Bu anlamda önce Son
Hafriyat ve Gözlerindeki Sır romanları
gerçeklik ve kurmaca ekseninde hem zamansal, hem uzamsal, hem de karakter
özellikleri ekseninde incelenmiş, sonra da elde edilen bulgular ekseninde
metinler sinema filmi uyarlamasıyla karşılaştırılmıştır. Bu anlamda Ayşe Eziler Kıran ve Zeynel
Kıran’ın Yazınsal Okuma Süreçleri
başlıklı çalışması, bu tezdeki önemli kaynaklardan biri olmuştur.
Bu tezde, Eduardo Sachieri’nin romanı Gözlerindeki Sır’ın yaratıcı uyarlama yöntemiyle Juan José
Campanella tarafından aynı başlıkla sinema filmine aktarıldığı, Emrah Serbes’in
romanı Son Hafriyat’ınsa, Serdar Akar
tarafından Behzat Ç. Seni Kalbime Gömdüm başlığıyla
sadakat ekseninde sinema filminde uyarlandığı sonucuna varılmıştır.