Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Berke Soyuer
Danışman: Hasan Akbulut
Özet:
Görüntü ile teknoloji arasındaki ilişki tarih boyunca varolagelmiştir. Bilinen
ilk görüntü üretimi olan mağara resimlerinden, bu çağda dijital yöntemlerle üretilen
görüntülere kadar görüntünün üretilme teknikleri, üretici özne ve izleyicisi ve bunlar
arasındaki ilişki değişime uğramıştır. Bu değişim, fotoğrafın icadı ve tekniğin
olanaklarıyla görüntünün çoğaltılabilmesi imkanları doğduğunda Walter Benjamin
tarafından görüntünün aurası ve bu auranın çoğaltılma sebebiyle kaybı olarak
teorileştirilmiştir. Bu tezde imgenin tarihsel geçirdiği ontolojik değişim incelendikten
ve alanda yapılmış teorik çalışmalarla birlikte irdelendikten sonra dijital devrim
sonrası dijital çoğaltmanın ve dijital medyumların görüntünün varlığıyla olan ilişkisi,
Benjamin’in kendi çağında yaptığı sorgulama tekrarlanarak incelenmiştir. Resim,
fotoğraf ve dijital görüntü başlıkları altında yapılan bu incelemelerden sonra yapay
zeka ile üretilmiş görüntü yeni bir ana başlıkta ve Deep Dream, The Next Rembrandt
ve Obvious Kolektifi gibi örnekler üzerinden tekrar incelenmiş ve yapay zekanın
ürettiği görüntüde kendisinden önce gelen görüntü üretme teknolojilerinden tamamen
farklı olarak üretim sürecinden insan öznesinin devre dışı kaldığı gözlemlenmiş;
dolayısıyla bu görüntü çeşidinin tarihte kendisinden önce hiç bir zaman görülmemiş
bir şekilde yeni bir ontolojik statüye sahip olduğu belirlenmiştir. Görüntünün
ontolojisine dair yapılan bu inceleme, görüntünün görsel kültürdeki yeri ve sanat ile
olan ilişkisinin geçirdiği evrim ve günümüzde içinde bulunduğu durumun analiz
edilmesini sağlamıştır