Bu proje önerisinde, Büyük Macellan Bulutsusundaki (LMC)
genç ve parlak süpernova kalıntılarından (SNR) biri olan olan 0509-67.5’in Chandra ACIS (Advanced CCD Imaging
Spectrometer) arşiv verileri incelenerek konumsal-çözünürlüklü detaylı bir
X-ışın tayf analizinin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Literatürde
0509-67.5’in konumsal-çözünürlüklü tayfsal analizi şimdiye kadar yapılmamıştır.
Bu nedenle atılan madde ve çevresel ortamın ayrıntılı yapıları belirsiz
kalmıştır. SNR'nin yüksek çözünürlüklü tayfsal analizi kalıntının konumsal
olarak kimyasal yapısının, böylece ata yıldızın doğasının, patlama
özelliklerinin ve SNR dinamiklerinin ortaya çıkarılmasına olanak sağlar. Kalıntının
tüm detaylarını araştırabilmek için, yüksek foton istatistiklerinin sağlanması
gerekmektedir. Bu amaçla proje önerisinde Chandra
ACIS-S3 dedektörü ile 20 yıllık bir süre içinde elde edilen 17 gözlem verisi
toplanacaktır. Yaklaşık 525 ks’lik gözlem verisi kullanılarak yapılması
planlanan bu detaylı tayfsal çalışma sayesinde, incelenen SNR’de atılan
maddenin farklı bölge ve doğrultuları için elektron sıcaklığı, iyonlaşma zaman
ölçeği, salma ölçeği gibi plazma parametreleri hesaplanırken, kalıntının
element bolluk dağılımı da konumsal olarak belirlenecektir. Böylece atılan
maddedeki asimetriler de ortaya çıkarılabilecektir. Ayrıca öncü şokun süpürdüğü
çevresel maddenin fiziksel yapısı da bu proje çalışmasıyla ortaya çıkarılacaktır.
Kalıntının çevresel maddesinin incelenmesine yönelik bulgular LMC’in yerel
element bolluğuna dair ipuçlarını sunacaktır. Tayfsal analizlerden elde edilen
element bollukları kullanılarak atılan maddenin kütlesi hesaplanacak ve ata
yıldızın kütlesi ve metal bolluğuna dair ipuçları elde edilebilecektir. Bunun
yanında, kalıntının 20 yıl boyunca elde edilen görüntüleri analiz edilerek,
patlama ile oluşan şokun genişleme hızı belirlenecek ve kalıntının yaşı duyarlı
bir şekilde elde edilecektir. Bu araştırmadan elde edilecek bulgular diğer
süpernova kalıntılarının özellikleri ile bir karşılaştırma yapılmasına fırsat
verecektir. Bu da süpernova patlamalarının karmaşık yapılarının anlaşılmasına
ve süpernova modellerinin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.