Para Yanılsaması Testi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama


Hacıoğlu V.

  • Yayınlanma Tarihi: 13 Ocak 2025
  • Versiyon: 2
  • Üniversite / Kurum: İstanbul Üniversitesi
  • Fon Sağlayan Organizasyon: TÜBİTAK PROJESİ 1002-A HIZLI DESTEK MODÜLÜ
  • Araştırma Alanı: Sosyal ve Beşeri Bilimler , İktisat

Açıklama

Enflasyonla mücadelenin ve fiyat istikrarının önemli bir unsuru olarak iktisat literatüründe para yanılsaması olgusunun ampirik yöntemlerle test edilmesi son on yılda gelişerek yaygınlık kazanan memnuniyet anketleri sayesinde mümkün hâle gelmiştir. Memnuniyet anketlerinden elde edilen gelir memnuniyeti düzeyleri, faydanın doğrudan ölçülmesi için kullanılmaktadır. Bu projede Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2005-2023 yılları arasında yaptığı Yaşam Memnuniyeti Anketleri’nden elde edilen verilerle yeni türde bir fayda ölçüm yöntemi kullanılarak para yanılsaması olgusu test edilmektedir.

As an important element of the struggle against inflation and price stability maintenance, the test of money illusion phenomenon in the economic literature with empirical methods has become possible with respect to the satisfaction surveys that have developed and become widespread in the last decade around the world. Income satisfaction levels obtained from satisfaction surveys are used for direct measurement of utility. In this project, the Life Satisfaction Survey conducted by Turkish Statistical Institute in between 2005 and 2023 is employed by using a new type of utility measurement method with the data obtained to test money illusion.

Yeniden Üretme Adımları

Projede geliştirilen modeldeki denklemin bağımlı değişkeni olan memnuniyet düzeyinin ham verileri Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Şubat 2024’de yayınlanan 2023 Yaşam Memnuniyeti Araştırması’ndaki hanehalkı gelir grubuna göre bireylerin hanehalkı gelirinden memnuniyet düzeyleri (2005-2023) veri tabanından elde edilmiştir. Bu veriler, “Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan hanelerde yaşayan 18 ve daha yukarı yaştaki T.C. vatandaşları ile yabancı uyruklu kişileri kapsamaktadır” (TÜİK, 2022, s. X). Örnekleme birimi hanehalklarının ikamet ettikleri adreslerdir. Gözlem birimi örneklemdeki hanehalklarının 18 ve daha yukarı yaştaki tüm fertleridir. Örnekleme ve seçim yöntemi tabakalı iki aşamalı sistematik küme örneklemesidir. Örnekleme büyüklüğü ve tahmin yöntemi 2013 yılından itibaren ilk olarak 81 il düzeyinde tahmin verebilecek şekilde tasarlanmıştır. “2013 yılında araştırmanın örneklem büyüklüğü, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey 3 (81 il) bazında tahmin üretecek şekilde hesaplanmıştır. 2014 yılından itibaren Türkiye düzeyinde tahminler üretecek şekilde tasarlanmaktadır” (TÜİK, 2022, s. XI). Ham verilerin toplanmasının ardından veri girişleri yapılarak ham veri matrisleri Excel programında oluşturulmuştur.

Projede geliştirilen modeldeki denklemin bağımlı değişkeni olan memnuniyet düzeyinin ham verileri Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Şubat 2024’de yayınlanan 2023 Yaşam Memnuniyeti Araştırması’ndaki hanehalkı gelir grubuna göre bireylerin hanehalkı gelirinden memnuniyet düzeyleri (2005-2023) veri tabanından elde edilmiştir. Bu veriler, “Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan hanelerde yaşayan 18 ve daha yukarı yaştaki T.C. vatandaşları ile yabancı uyruklu kişileri kapsamaktadır” (TÜİK, 2022, s. X). Örnekleme birimi hanehalklarının ikamet ettikleri adreslerdir. Gözlem birimi örneklemdeki hanehalklarının 18 ve daha yukarı yaştaki tüm fertleridir. Örnekleme ve seçim yöntemi tabakalı iki aşamalı sistematik küme örneklemesidir. Örnekleme büyüklüğü ve tahmin yöntemi 2013 yılından itibaren ilk olarak 81 il düzeyinde tahmin verebilecek şekilde tasarlanmıştır. “2013 yılında araştırmanın örneklem büyüklüğü, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey 3 (81 il) bazında tahmin üretecek şekilde hesaplanmıştır. 2014 yılından itibaren Türkiye düzeyinde tahminler üretecek şekilde tasarlanmaktadır” (TÜİK, 2022, s. XI). Ham verilerin toplanmasının ardından veri girişleri yapılarak ham veri matrisleri Excel programında oluşturulmuştur.

  • Bu veri setini alıntılayabilirsiniz.
    Hacıoğlu V., (2025), "Para Yanılsaması Testi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama", İstanbul Üniversitesi AVESİS Veri, V2

BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
  • Versiyonlar
  • Versiyon 1

    13-01-2025

  • Versiyon 2 (Yayında)

    13-01-2025

Paylaş