Kaptan E. (Yürütücü), Şener G.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023
Alternatif kırpılma öncü-mRNA’dan intronların çıkarılması ve ekzonların yeniden düzenlenmesi ile olgun transkriptlerin çeşitli tiplerinin ortaya çıkmasını sağlayan bir süreçtir. Her ne kadar yıllar önce tanımlanmış olsa da alternatif kırpılmanın ne kadar yaygın ve önemli olduğu yeni yeni anlaşılmaya başlanmıştır. Son yıllarda yaygın bir şekilde kullanılmaya başlayan genom boyu araştırmalar ile insan genlerinin %90’nından fazlasında alternatif kırpılma olaylarının meydana geldiği ortaya konmuştur. Bu da bize alternatif kırpılma mekanizmasının proteomik çeşitlilik ve dolayısıyla hücresel fonksiyon repertuarının belirlenmesindeki önemini ortaya koymaktadır. Pek çok splice izoformlar kanserle ilişkili olarak tanımlanmıştır. Ayrıca çeşitli splice faktörlerinin onkogen veya tümör baskılayıcı aktivitelere sahip oldukları bulunmuştur. Günümüzde gerek kanser patogenezinin anlaşılmasında ve gerekse de yeni terapötik hedeflerin belirlenmesinde alternatif kırpılma mekanizmaları ve bu mekanizmalardaki değişikliklerin veya yeniden düzenlenmelerin anlaşılması hücre biyolojisinin yeni bir uygulama alanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Lektinler serbest şekerlerle, polisakkaritlerin şeker bakiyeleriyle, glikoproteinlerle ve glikolipitlerle geri dönüşümlü olarak bağlanabilen ve hemen hemen bütün organizmalarda bulunan oldukça önemli görevlere sahip biyoaktif moleküllerdir. Fitohemaglutinin olarak da bilinen bitki lektinlerinin biyolojik özellikleri, normal ile malign hücreler üzerindeki etkileri ve bu etkilerin altında yatan moleküler mekanizmalar pek çok araştırmaya konu olmuştur. Amur ağacı bitkisinden elde edilen Maackia amurensis leukoagglutin (MAL)’in anaplastik tiroid kanserinin tümörijenik ve malignant kabiliyetlerini azalttığı bilinmesine karşın, bu etkilerin moleküler mekanizması henüz aydınlatılmamıştır. Bu çalışmada MAL uygulamasının bu kanser hücrelerinde alternatif kırpılma olaylarına etkisi araştırılacaktır