Osteogenezis İmperfekta Olgularında Ağız Diş Sağlığı Bulguları ve Genotip İlişkisinin Araştırılması


Creative Commons License

TOKSOY G. (Yürütücü), DEMİR K., TUNA İNCE E. B.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Şubat 2022
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2023

Proje Özeti


Osteogenezis İmperfekta (Oİ) hastalığı kollajen tip 1’in biyosentez aşamalarında hataya yol
açabilen farklı düzeydeki genomik değişimler sonucu ortaya çıkabilmektedir. Bu hastalık fenotip ve genotip
açısından heterojen bir bağ doku hastalığıdır. Oİ asemptomatikten letale, geniş yelpazeli bir hastalıktır.
Fenotipin ortaya çıkmasında mutasyonun tipi, lokasyonu ve protein ürününe dönüşüp dönüşememesi etki
göstermektedir. Kemik sentezi aşamasında kemik mikro-yapısında oluşacak değişimlerin kantitatif ya da
kalitatif etkili olması, Oİ’de hastalığın fenotipinin ağırlığını belirler.

Bu çalışmada, İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı ve I·stanbul Tıp Faku¨ltesi,
C¸ocuk Sagˆlıgˆı ve Hastalıkları, Bu¨yu¨me-Gelis¸me ve Endokrinoloji Bilim
Dalı’nda tedavi görmekte olan, Oİ klinik tanılı en az 40 olgu değerlendirilecektir. İki adımdan oluşan
bu çalışmanın ilk adımında olguların İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim
Dalı polikliniğinde yapılacak olan klinik genetik inceleme, ayrıntılı aile ağaçlarının çıkartılması ve ailedeki
olası taşıyıcı/hastaların belirlenmesi ve sonrasında moleküler tanısı olmayanların moleküler tanıya
yönlendirilmesi sağlanacaktır. İkinci adımda etkilenmiş bireylerin İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı kliniklerinde yapılacak olan rutin muayene sürecinde muayene ve
dental ark analizleri gerçekleştirilecektir. Muayene aşamaları tamamlandığında saptanan mutasyonların
ilişkili gen, mRNA ve protein üzerine olası etkileri sanal ortamdaki veri tabanları ve araçlar kullanılarak
olguda ortaya çıkan fenotipin patogenezi hakkında değerlendirme yapılacaktır.

Bu çalışma ile ağız ve diş bulguları-mutasyon ilişkisinin kurulması literatüre katkı sağlamış olacak,
olguların ve ailelerin ağız ve diş sağlığı farkındalığının artması, olguların diş muayeneleri gerçekleştirilmesi
ve tadavilerinin planlanması yönü ile de olgulara fayda sağlanmış olacaktır. İleride yapılacak olan benzer
çalışmalara referans nitelikte bir araştırma olacaktır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda hastalığa diş
hekimliği ve klinik genetikte araştırılabilecek bulgular eklemek, tedavi planlamasında bu bulgular ışığında
bir dental planlama oluşturulmasına çalışmak ve genetik danışma ile diş hekimliği konsültasyonu öneminin
bir kez daha vurgulanması beklenmektedir.