Endülüs: Kültür ve Edebiyat Buluşmaları Projesi


Önal E. Z. (Yürütücü), Gürlek L., Büyükkoyuncu M. A., Coşkun S. S., Şeker B.

Valilik, 2024 - 2024

  • Proje Türü: Valilik
  • Başlama Tarihi: Ocak 2024
  • Bitiş Tarihi: Haziran 2024

Proje Özeti

 

ENDÜLÜS: KÜLTÜR VE EDEBİYAT BULUŞMALARI PROJESİ

 

 

 

 

 

 

1.     GENEL BİLGİLER

1.1   Projenin Adı

1.2   Projenin Süresi

1.3   Projenin Türü

1.4   Projenin İçeriği

1.5   Projenin Amacı

1.6   Proje Kapsamına Giren Konular

1.7   Proje Kapsamında Gerçekleştirilecek Etkinlikler

 

 

2.    PROJE EKİBİ

2.1.  Proje Yürütücüsü ve Araştırıcıları

2.2.  Proje Danışmanları

2.3.  Katılımcılar (Hedef Kitle)

 

 

3. KAYNAKÇA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

           

1.     GENEL BİLGİLER

1.1

Projenin Adı:

Endülüs: Kültür ve Edebiyat Buluşmaları

1.2

Projenin Süresi:

6 Ay (Ocak 2024-Haziran 2024)

1.3

Projenin Türü:

·      Faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gereken

teknik altyapıyı AHMET SANİ GEZİCİ KIZ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ (KADIKÖY) sağlayacaktır.

 

·      Projeye AHMET SANİ GEZİCİ KIZ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ (KADIKÖY) ev sahipliği yapacaktır.

 

1.4

Projenin İçeriği:

711 yılında Afrika’nın kuzeyinden İber Yarımadası’na giren Müslüman Araplar ülkenin güneyindeki bereketli ve zengin topraklara yerleşirler ve böylece Granada’da varlığını sürdüren son Müslüman Hanedanın 1492 yılında düşmesine dek sürecek sekiz asırlık bir Müslüman medeniyetinin temeli atılır.

 

            On üçüncü yüzyılın başlarından itibaren yaşam kalitesi ve bilimsel ilerlemeler bakımından Avrupa’da başı çeken İspanya’daki Müslüman dünya, özellikle tekstil ve tarım alanlarında açtığı ve canlandırdığı pazarla yabancı tüccarın, bilhassa İtalyan ticaret insanlarının ülkeye gelmesine ön ayak olur.

 

            Müslümanlar Hıristiyan Avrupa’dan gelen yabancı etkileri, kültür ve sanat akımlarını kendi gelenekleri ve kültürleriyle harmanlarlar; İslam dininin engin hoşgörüye dayalı temelini de fethettikleri topraklarda yaşayan Hıristiyan ve Yahudi halklara dayatmazlar. Üç büyük dinin mensupları bu topraklarda yüz yıllar boyunca bir arada yaşar ve bu ortak yaşayıştan muazzam bir kültür hazinesi doğar. Müslüman dünyanın elinde bulunan zengin edebi eserler, Ortaçağ İspanyası’nın edebi ve kültürel gelişimine büyük katkı sağlar. Bu kültürlerin bir arada yaşamasına dair en önemli örneklerden biri, İspanyol edebiyat tarihinin başlangıcı sayılan mozarapça yazılmış küçük şiirler olan "jarchas"tır. Bunun yanı sıra, hem nesir hem nazım türünde Mağribi temalı eserler de ortaya çıkmıştır.

 

Ayrıca Araplar; Akdeniz, Yakındoğu ve Asya gibi fethettikleri medeniyet merkezlerinden ele geçirdiği bilgi birikimini İspanya’ya taşımıştır. İbn Rüşd, İbn Haldun gibi önemli bilim insanları Córdoba ve Granada gibi Endülüs şehirlerinde bilimsel çalışmalar yürütmüşlerdir. Modern bilimin, İspanyol kültürüne mal edilen bu bilgi birikiminden faydalanarak doğduğu söylenebilir.  

 

Ortak yaşayıştan doğan eşsiz bir kültürün izlerini gözlemlediğimiz ve bu anlamda yüzyıllar boyunca Avrupa’da eşi benzeri görülmemiş bir öneme sahip olan İspanya’nın dilini birinci yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin, bu kültürü yakından tanıması, kültürel ögelerin dile nasıl yansıdığını ve dilde nasıl geçtiğini görmesi onların hem dil gelişimini olumlu etkileyecek hem kültürel birikimini arttıracak hem de İspanyolcayı içselleştirmelerine yardımcı olacaktır; İspanyol dilini edinme sürecinde olan öğrenciler dilin geçtiği yollar, etkileşimde bulunduğu kültürler hakkında fikir sahibi olacak, kelime hazinesini genişletecek ve İspanyolca ifade gücünü arttıracaktır.

 

1.5

Projenin Amacı:

 

            Proje ortağımız “Kadıköy Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi”, öğrencilerini milli, dini, ahlaki ve kültürel mirasa sahip çıkan, bilime ve bilimsel yöntemlere değer veren bireyler olarak yetiştirmeyi amaç edinmiş bir kurumdur. Proje ortağı olarak biz yürütücü ve araştırmacılar, dini ve kültürel mirasımızın önemli bir parçasını oluşturan Endülüs medeniyetini, Hıristiyan İspanya’nın içinde sekiz yüzyıl boyunca varlığını sürdürmüş Müslüman dünyasını çocuklarımıza anlatmayı, tanıtmayı ve dil gelişimine katkıda bulunmayı hedefliyoruz.

 

Yüzyılların birikimiyle oluşan “geleneğin” günümüzdeki geçerliliğini ve bugünkü bilincimizle tarihteki olay ve olguları nasıl anlayabileceğimiz, geçmişle bugün arasında kurduğumuz diyaloğa bağlıdır. Kültürel mirasın bize ne anlattığı, bizim kendi tarihsel konumumuzdan o döneme yöneltebildiğimiz sorulara bağlıdır çünkü kültürel miras kendi tarihiyle diyalog içinde olduğu gibi, yaşadığımız güne de bir köprü uzatır. Her türlü anlama çabası üretici bir çabadır ve bugünü anlamak, ancak geçmişi, geçmişte yaşananları kavramakla mümkün olabilir. Tarihsel farkındalık içinde gelenekle olan her karşılaşma bir yandan tarihi anlama sürecini başlatırken, öte yandan kendimizi de anlamamızı sağlar.           

           

“Kadıköy Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi” İspanyolca Hazırlık sınıfı öğrencilerine yönelik oluşturulan bu proje, nitelikli din öğretimini ön planda tutan bir kurumun yetiştirdiği bireylerin dini ve kültürel mirasımıza ilişkin farkındalığını artırmayı, tarih bilgisini zenginleştirmeyi, Avrupa’nın merkezinde sekiz yüz yıl boyunca varlığını sürdürmüş Müslüman medeniyetin tarihi nasıl şekillendirdiğini anlatmayı amaçlar.

 

Projenin ikincil amacı, İspanyolca Hazırlık sınıfı öğrencilerine konuyu İspanyol dilinde anlatarak ve anlatılanların kelime listesini sunarak proje içeriğine dair kelime ve kavram bilgisini kazandırmak, okuma, dinleme ve okuduğunu ve dinlediğini anlama, yanı sıra konuşma  becerilerine katkıda bulunarak İspanyolca eğitim ve öğrenimlerine yardımcı olmaktır. Böylelikle öğrencilerin hem özel alan bilgisini edinerek düşünsel açıdan zenginleşmeleri hem de dilsel gelişimleri hedeflenmektedir.

 

            Bu bağlamda bu projede iki hedef bir araya gelmektedir:

·       Eğitimlerini İspanyol dilinde alan İspanyolca Hazırlık sınıfı öğrencilerinin dil eğitimine katkı sağlamak.

·        Dilini öğrendikleri ülkenin tarihsel ve kültürel mirasını öğrenmelerini, İslam dünyasının bu tarihsel ve kültürel mirasa devasa katkılarını öğrenmelerini  sağlamak.

 

1.6

Proje Kapsamına Giren Konular:

 

·       TARİH: 711’den 1492 yılına kadar sekiz yüz yıl boyunca İber Yarımadasında Müslüman egemenliği altındaki toprakları ifade eden Endülüs’in beş döneme ayrılan tarihsel sürecinin ele alınması. Her bir döneme ayrıntılı olarak odaklanılarak Endülüs'ün karmaşık tarihine kapsamlı bir genel bakış sağlanması. Kültürel birlikteliğin ve edebiyat, sanat, felsefe ve bilimsel ilerlemenin parlak bir örneği olan Endülüs’te bu sekiz yüz yıl boyunca yaşanan beş dönemli aşamanın ilki olan, bölgeyi bir kültürel alışveriş noktası haline getirerek ihtişamlı anlara şahitlik eden Şam’daki Emevî Halifeliğine bağlı Valiler döneminin ve ardından gelen Kurtuba Emevîleri döneminin anlatılması. Daha sonra gelen Mülûkü’t-tavâif döneminde ortaya çıkan parçalanmış siyasi manzaranın incelenmesi ve bu dönemi karakterize eden çatışmaların vurgulanarak çeşitli bağımsız krallıklar arasındaki güç dinamiklerinin ele alınması. Murabıtlar ve Muvahhidlerin gelişinin getirdiği dönüşümlerin anlatılması ve son olarak, İber Yarımadası'nda son Müslüman kalesi olan Nazarí Hanedanı’nın yönetimindeki Gırnata (Granada) Emirliğine odaklanılarak 1492'de Katolik hükümdarların şehri teslim almasını içine alan sürecin anlatılması. Bununla birlikte, Hıristiyan krallıklar tarafından yeniden fetih olarak adlandırılan la Reconquista kavramının detaylı olarak incelenmesi.

·       MİMARİ: İslam medeniyetinin mimari baş yapıtlarının anlatım ve fotoğraflar yoluyla incelenmesi. Granada kentinde 1239-1492 yılları arasında hüküm süren ve Endülüs’ün son hanedanı olan Nazarí Hanedanı’nın yaşadığı El-Hamra’yı oluşturan beş ana yapının ayrıntılı incelemesi; sembollerin çözümlenmesi ve Müslüman mimarisinin özellikleriyle, aynı mimari yapı içinde yer alan Hıristiyan mimarisinin özelliklerinin karşılaştırılması. Bununla birlikte Endülüs olarak tanımlanan bölgenin sanatı, mimarisi ve şehir yapısı incelenerek çeşitli mimari dönemlere ait eserlerle ilgili bilgi aktarılacaktır.

·       EDEBİYAT: İspanyol Edebiyat Tarihinin başlangıcı olan “jarchas” adlı şiirlerin ve mağribi temalı eserlerin incelenmesi. İber Yarımadası’nın ötesine geçen Endülüs kültürünün etkisinin bir örneği olan Amerikalı Yazar Washington Irving’in “Alhambra Masalları” adlı eserinin ayrıntılı incelenmesi, tartışılması.

·       BİLİM: Müslüman dünyanın bilime katkılarının anlatılması. Antik metinlerin Arapçaya, Arapçadan Latince’ye çevrilmesi, eleştirel metnin başlangıcı, çevirmenler, felsefe, matematik, tıp, astronomi, teknik, denizcilik, jeoloji, botanik gibi alanlara sunulan katkı; Batı’ya sağlanan faydaların aktarımı.

·       DİL: Anlatılanlara dayanarak hazırlanmış kelime listesinin sağlanması. Ayrıca, Arapçadan İspanyolcaya geçen kelimelerin işlenmesi.

 

1.7

Proje Kapsamında Gerçekleştirilecek Etkinlikler:

·       Proje ortakları arasında hazırlık toplantıları

·       Projenin gerçekleştirilmesi için Kadıköy Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nden izin alınması

·       Projede yer alacak öğrencilere proje içeriğinin seminerler yoluyla anlatılması

·       Proje ortakları arasında değerlendirme toplantıları

·       Anket çalışmasıyla proje katkısının ölçülmesi

 

 

 

 

 

 

 

 

2.     PROJE EKİBİ

2.1

Proje Yürütücüsü:

Doç. Dr. E. Zeynep ÖNAL /İstanbul Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü İspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

 

Proje Araştırıcıları:

Doç. Dr. Leman GÜRLEK/ İstanbul Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü İspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

 

 

Dr. Öğretim Üyesi María Antonia PANIZO BÜYÜKKOYUNCU/ İstanbul Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü İspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

 

 

 

Arş. Gör. Dr. Saliha Seniz COŞKUN/ İstanbul Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü İspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

 

 

Arş. Gör. Büşra ŞEKER/ İstanbul Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü İspanyol Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

2.2

Proje Danışmanları:

Şeyma ŞAHİN/Müdür/Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi

 

 

Şeyma KAŞIKÇI/Müdür Yardımcısı/ Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi

 

 

Merve KUTLUTÜRK/İspanyolca Öğretmeni/ Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi

2.3

Katılımcılar (Hedef Kitle)

Ahmet Sani Gezici Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde birinci yabancı dil olarak İspanyolca eğitimi alan 31 kişilik Lise Hazırlık sınıfı öğrenci grubu.

 

 

 

 

 

3.     KAYNAKÇA

 

Âl-i Ali, Nureddin (2010). Endülüs Tarihi, İstanbul, Ensar Yayınları.

Alonso, D., & Blecua, J. M. (1978). Antología de la poesía española. Lírica de tipo tradicional. Madrid, Gredos.

Ayala Martínez, Carlos de. (2011). “Las fuentes cristianas: Crónicas latinas sobre la conquista islámica”, Andalucía en la historia, (31), 18-23.

Blanco Aguinaga, C., & Rodríguez Puértolas, J. (2000). Historia social de la literatura española (en lengua castellana) Vol. I. Madrid, Akal.

Brooks-Lewis, Kimberly (2010). “Learning about History in The Foreign Language Classroom”, Innovation in Language Learning and Teaching, Vol.4 (2), pp. 137-150.  

Canavaggio, J. (1994). Historia de la Literatura española. Tomo I. La Edad media. Barcelona, Ariel.

Carmen, María del (2000). Granada en siete pasos. Granada, Centro de Lenguas Modernas de la Universidad de Granada.

Castro, Américo (1948). España en su historia: cristianos, moros y judíos. Buenos Aires, Editorial Losada.

Fettah Aykaç (2020). K.A.C.Creswell’e göre Erken Devir İslam Mimarisi. Cilt 1,İstanbul, MMG Yayınları.

Gala, Antonio (1993). Granada de los Nazaríes. Barcelona, Editorial Planeta.

Horta, María Jesús (2013). “Ortaçağ İspanyol Epik Edebiyatı Üzerinde Arap Edebiyatı Etkisi", İnci Kut (Çev.), İÜ Şarkiyat Mecmuası, Sayı 22, 2013-1, s. 93-129. 

______________ (2021). “Hangi Endülüs? Endülüs Tarihyazımı Üzerine”, Doğu Batı, vol.24, no.98, 8-29.

Işık, Gül (1991). İspanya, Bir Başka Avrupa. İstanbul, Metis Yayınları.

Manzano Moreno, Eduardo (2011). “La conquista militar de Al-Andalus”, Andalucía en la historia, (31), 10-17.

Montanelli, I., & Gervaso, R. (2004). Historia de la Edad Media. Barcelona, Debolsillo.

Nieto, José (2008). Historia de España: De Tartessos al siglo XXI. Madrid, Editorial Libsa.

            Özdemir, Mehmet (2014). Endülüs. İstanbul, ISAM Yayınları.

______________ (2016). Endülüs Müslümanları (Kültür ve Medeniyet). Ankara, TDV Yayınları.

Özünlü, İlker (2005). Endülüs, Kent-anlatı. İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Soyer, Senem (2016). “Yabancı Dil Öğretiminde Edebiyatın Yeri ve Dil Becerilerinin Gelişimine Katkısı”, Ekev Akademi Dergisi, Sayı 67, s. 303-314.

Şeyban, Lütfi (2014). Endülüs. İstanbul, Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş.

Valencia Rodríguez, R. (2011). “Las fuentes árabes: un corpus en reelaboración”, Andalucía en la Historia, 31, 24-27.

Vernet, Juan (2019). Endülüs Mirası: Avrupa İslam’a Neler Borçlu? Nesrin Karavar (Çev.), Say Yayınları, İstanbul.

Washington Irving (2007). Cuentos de La Alhambra. Madrid, Editorial Fisa Escudo de Oro, S.A.

Ziya Paşa (2012). Endülüs Tarihi. Sadeleştiren Yasemin Çiçek Ankara, Timaş Yayınları.