Determination of the physical condition of the waterlogged woods of Yenikapi 22 Shipwreck with Synchrotron X-ray Tomography


Kılıç N. (Yürütücü), Kılıç A. G., Akkemik Ü.

Diğer Ülkelerdeki Kamu Kurumları Tarafından Desteklenmiş Proje, 2024 - 2025

  • Proje Türü: Diğer Ülkelerdeki Kamu Kurumları Tarafından Desteklenmiş Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2024
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2025

Proje Özeti

Yenikapı 22 Batığına Ait Suya Doymuş Ahşapların Fiziksel Durumlarının Sinkrotron X-Işını Tomografisi ile İncelenmesi

Arkeolojik ahşap, su altında veya sulak alanlarda gömülü kaldığı sürede yapısal olarak uğradığı değişim ile suya doymuş hale gelir ve fiziksel ile kimyasal özellikleri değişir. Suya doymuş ahşap, kazı sırasında iyi korunmuş gibi görünse de, aslında bozulmuş halde olabilir. Ahşabın yaşı, türü, kullanım amacı, gömülme koşulları ve yer altında kalma süresi gibi faktörler, bozulma derecesini belirler. Ayrıca, kimyasal ve biyolojik süreçler, suya doymuş ahşabın fiziksel bozulmasına neden olur. Elde edilen bu veriler, suya doymuş arkeolojik ahşabın koruma çalışmalarının belirlenmesinde de kullanılmakta olup ahşabın fiziksel ve kimyasal durumunu değerlendirmek, bozulma sürecini anlamak için  oldukça önemlidir. Sinkrotron X-Işını Tomografisi, suya doymuş ahşap bir örneği bütün haldeyken 3 boyutlu olarak yani örneğe daha fazla zarar vermeden incelenebilmesini sağlamaktadır. Özellikle arkeolojik materyallerden alınan örneklerle çalışırken, analiz için gereken örnek boyutu ve yönteminin tahrip edici olmaması büyük önem taşımaktadır. Proje kapsamında artım burgusu ile Yenikapı 22 Batığından alınan ahşap örnekleri BEATS (SESAME’de bulunan tomografi birimi) ile analiz edilecektir. Bu teknik ile proje süresince BEATS kullanılarak, ahşaptaki bozulma derecesinin ahşabın dış zonlarından iç bölgelerine doğru başarılı bir şekilde izlenebilmesi amaçlanmaktadır. 

Arkeolojik ahşap, su altında veya sulak alanlarda gömülü kaldığı sürede yapısal olarak uğradığı değişim ile suya doymuş hale gelir ve fiziksel ile kimyasal özellikleri değişir. Suya doymuş ahşap, kazı sırasında iyi korunmuş gibi görünse de, aslında bozulmuş halde olabilir. Ahşabın yaşı, türü, kullanım amacı, gömülme koşulları ve yer altında kalma süresi gibi faktörler, bozulma derecesini belirler. Ayrıca, kimyasal ve biyolojik süreçler, suya doymuş ahşabın fiziksel bozulmasına neden olur. Elde edilen bu veriler, suya doymuş arkeolojik ahşabın koruma çalışmalarının belirlenmesinde de kullanılmakta olup ahşabın fiziksel ve kimyasal durumunu değerlendirmek, bozulma sürecini anlamak için  oldukça önemlidir. Sinkrotron X-Işını Tomografisi, suya doymuş ahşap bir örneği bütün haldeyken 3 boyutlu olarak yani örneğe daha fazla zarar vermeden incelenebilmesini sağlamaktadır. Özellikle arkeolojik materyallerden alınan örneklerle çalışırken, analiz için gereken örnek boyutu ve yönteminin tahrip edici olmaması büyük önem taşımaktadır. Proje kapsamında artım burgusu ile Yenikapı 22 Batığından alınan ahşap örnekleri BEATS (SESAME’de bulunan tomografi birimi) ile analiz edilecektir. Bu teknik ile proje süresince BEATS kullanılarak, ahşaptaki bozulma derecesinin ahşabın dış zonlarından iç bölgelerine doğru başarılı bir şekilde izlenebilmesi amaçlanmaktadır.ahşap, su altında veya sulak alanlarda gömülü kaldığı sürede yapısal olarak uğradığı
değişim ile suya doymuş hale gelir ve fiziksel ile kimyasal özellikleri değişir. Suya doymuş ahşap,
kazı sırasında iyi korunmuş gibi görünse de, aslında bozulmuş halde olabilir. Ahşabın yaşı, türü,
kullanım amacı, gömülme koşulları ve yer altında kalma süresi gibi faktörler, bozulma derecesini
belirler. Ayrıca, kimyasal ve biyolojik süreçler, suya doymuş ahşabın fiziksel bozulmasına neden
olur. Elde edilen bu veriler, suya doymuş arkeolojik ahşabın koruma çalışmalarının belirlenmesinde
de kullanılmakta olup ahşabın fiziksel ve kimyasal durumunu değerlendirmek, bozulma sürecini
anlamak için oldukça önemlidir. Sinkrotron X-Işını Tomografisi, suya doymuş ahşap bir örneği
bütün haldeyken 3 boyutlu olarak yani örneğe daha fazla zarar vermeden incelenebilmesini
sağlamaktadır. Özellikle arkeolojik materyallerden alınan örneklerle çalışırken, analiz için gereken
örnek boyutu ve yönteminin tahrip edici olmaması büyük önem taşımaktadır. Proje kapsamında
artım burgusu ile Yenikapı 22 Batığından alınan ahşap örnekleri BEATS (SESAME’de bulunan
tomografi birimi) ile analiz edilecektir. Bu teknik ile proje süresince BEATS kullanılarak, ahşaptaki
bozulma derecesinin ahşabın dış zonlarından bölgelerine doğru başarılı bir şekilde izlenebilmesi
amaçlanmaktadır.değişim ile suya doymuş hale gelir ve fiziksel ile kimyasal özellikleri değişir. Suya doymuş ahşap,
kazı sırasında iyi korunmuş gibi görünse de, aslında bozulmuş halde olabilir. Ahşabın yaşı, türü,
kullanım amacı, gömülme koşulları ve yer altında kalma süresi gibi faktörler, bozulma derecesini
belirler. Ayrıca, kimyasal ve biyolojik süreçler, suya doymuş ahşabın fiziksel bozulmasına neden
olur. Elde edilen bu veriler, suya doymuş arkeolojik ahşabın koruma çalışmalarının belirlenmesinde
de kullanılmakta olup ahşabın fiziksel ve kimyasal durumunu değerlendirmek, bozulma sürecini
anlamak için oldukça önemlidir. Sinkrotron X-Işını Tomografisi, suya doymuş ahşap bir örneği
bütün haldeyken 3 boyutlu olarak yani örneğe daha fazla zarar vermeden incelenebilmesini
sağlamaktadır. Özellikle arkeolojik materyallerden alınan örneklerle çalışırken, analiz için gereken
örnek boyutu ve yönteminin tahrip edici olmaması büyük önem taşımaktadır. Proje kapsamında
artım burgusu ile Yenikapı 22 Batığından alınan ahşap örnekleri BEATS (SESAME’de bulunan
tomografi birimi) ile analiz edilecektir. Bu teknik ile proje süresince BEATS kullanılarak, ahşaptaki
bozulma derecesinin ahşabın dış zonlarından bölgelerine doğru başarılı bir şekilde izlenebilmesi
amaçlanmaktadır.