Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yıldırım M. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2027
Pulmoner fibrozis (PF), akciğer interstisyumunda ekstraselular matriks elemanları (ECM)’nın aşırı miktarda birikimiyle karakterize edilen, akciğer yapı ve işlevinin bozulmasıyla sonuçlanan ve ortalama yaşam süresi 2-3 yıl olan ölümcül bir interstisiyel akciğer hastalığıdır. Patogenezi bilinmemesine rağmen, hastalığın gelişiminde-ilerlemesinde kronik inflamasyonun, yaşlanan hücrelerdeki hücre ölümünün (yetersiz otofajik yanıt ve apoptoza karşı direnç) gerçekleştirilememesinin önemli olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalar bağışıklık sistemi hücreleri olan M2 makrofajların çeşitli sitokinler salgılayarak fibroblast aktivasyonu, anjiogenez ve ECM depolanmasını düzenleyerek PF’ye yol açtığını göstermektedir. PF’nin yaşlanmayla ilişkili bir hastalık olduğu göz önünde tutulduğunda, senesense uğrayan hücrelerden salgılanan moleküllerin, çevresindeki hücrelere yaşlanma sinyallerini yayabileceği, inflamasyonun sürekliliğine katkıda bulunabileceği ve fibroblast-makrofajlarda pro-fibrotik fenotipik değişiklikleri tetikleyebileceği ileri sürülmektedir. Makrofajlar ve akciğer fibroblastları arasındaki etkileşiminin belirlenmesi, etkileşimde hedef moleküllerin ortaya çıkartılarak buna yönelik tedavi stratejilerinin geliştirilmesi ve yaşa bağlı akciğer hastalıklarının önlenmesinde önemli bir potansiyel taşımaktadır.
Çalışmamızda, M2 makrofajların salgılarının fibroblast hücrelerinin miyofibroblast hücrelerine farklılaşması üzerindeki etkisi ilk kez ko-kültür uygulamarıyla direkt olarak incelenecektir. Bu inceleme için, ilk olarak alveolar makrofajlar M2 makrofajlara IL-4 ile farklılaştırılacak ve farklılaşmanın kontrolü M2 belirteçlerinin ELISA (IL-1β, IL-6, IL-8, IL-10, TNF-α, CCL-17 ve CCL-18) ve qRT-PCR’da (NOS2, PTGS2, CD80, HLA-DR, CD206) incelenmesiyle yapılacaktır. Farklılaşmış M2 hücrelerinde H2O2 uygulamalarıyla senesens uyarılarak (M2S), senesensin uyarımı flow sitometride hücre proliferasyon analizi ve Western Blotting (WB)’de beta-galaktozidaz, p16 ve p62 miktarlarıyla belirlenecektir. M2 ve M2S'ler insan primer fibroblast hücreleri (NHLF) ile ko-kültüre edilecektir. Ko-kültür uygulamaları sonrası, NHLF hücrelerinde farklılaşma belirteçleri (α-SMA, kollagen ve fibronektin primer antikorlarıyla) WB’de belirlenerek, karşılıklı salgıladıkları maddeler medyum içeriğinden proteomik analizle saptanacaktır. Proteomik analiz sonrasında miktarında artış saptanan moleküllerin tespiti ve inhibitörlerin kullanımıyla proteomik analizle belirlenen hedef molekülün inhibisyonunu sağlanarak miyofibroblast farklılaşmasındaki etkisi değerlendirilecektir