Akademik Veri Yönetim Sistemi
SAÇ G. (Yürütücü), ÖZULUĞ M., SARCAN F.
TÜBİTAK Projesi, 1002 - Hızlı Destek Programı, 2024 - 2025
Nüfus artışı ve sanayileşmenin beraberinde getirdiği kentleşme baskısı doğal kaynaklar üzerindeki şiddetini arttırmakta olup özellikle mikroplastik kirliliği, başta sucul ekosistemler olmak üzere besin ağı yoluyla organizmalar için büyük tehdit oluşturmaktadır. Sunulan projenin hedefi, 16 milyona yaklaşan nüfusu ile önemli mega kentlerden biri olan İstanbul’daki kentleşme baskısını, farklı kullanım statülerine sahip Büyükçekmece Gölü ve Küçükçekmece Lagünü’ndeki mikroplastik kirliliğini karşılaştırarak ortaya koymaktır. Büyükçekmece Gölü içme suyu kaynağı olarak kullanıldığı için koruma tedbirleri altında iken, Küçükçekmece Lagünü sanayileşme ve yerleşime bağlı olarak yoğun bir nüfus ile çevrelenen ve herhangi bir koruma tedbirinde bulunmayan bir su kütlesidir. Önerilen bu proje ile, mevsimsel olarak yapılacak saha çalışmaları ile hem yüzey suyu örneklerindeki hem de her iki su kütlesinde de yaşayan ve pelajik beslenen bir balık türü olan gümüş balığı Atherina boyeri’nin sindirim kanallarındaki mikroplastik varlığı, miktarı ve polimer yapısı belirlenecektir. Çalışma alanlarına ait mikroplastik yükünün güncel durumunu ortaya koymak için Küçükçekmece Lagünü’nde beş ve Büyükçekmece Gölü’nde üç farklı örnekleme noktasından 50’şer litre yüzey suyu örneği alınacaktır. Su örneklemesine paralel olarak balık avcılığı yapılacak ve benzer sayı ve boy aralığında ortalama 50 adet Atherina boyeri’ye ait sindirim kanalı incelenecektir. Hem yüzey suyu hem de balık örneklerindeki organik madde giderimi hidrojen peroksit kullanılarak yapılacak ve elde edilen eriyik por açıklığı 1,0 μm olan Whatman GF/B tipi cam elyaf filtre kağıdı ile süzülecektir. Filtre üzerinde kalan ve stereo diseksiyon mikroskobu altında tespit edilen mikroplastik parçaları boyut, şekil, renk ve miktar olarak kayıt edildikten sonra kimyasal yapılarının analizi için Raman Spektroskopisi ile polimer tespitleri yapılacaktır. Mikroplastik kirliliğini yansıtmada hem yüzey suyu örnekleri hem de bir balık türünün vektör olarak kullanılacağı bu çalışma ile, farklı amaçlarla kullanılan iki önemli su kütlesindeki kentleşme baskısının ilk kez ortaya konulacak olması, bu çalışmanın özgün değerini oluşturacaktır.