Akademik Veri Yönetim Sistemi
SAĞLAM S. (Yürütücü), SEVEN S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2015 - 2017
Toprak tuzluluğu, bitkilerin büyümesini ve ürün verimini etkileyen çok önemli abiyotik stres koşuludur. Tuzluluk koşuluna bağlı olarak fotosentetik aktivite, taze ağırlık, total protein miktarı azalmaktadır. Brassinosteroidler (BR), bitki hormonları grubuna dâhil olan steroid yapıda bulunan yeni bir hormon grubudur. BR ler hücre bölünmesi ve genişlemesi, ksilem farklılaşması, gövde uzaması, kök büyümesi ve senesens gibi çeşitli fizyolojik süreçlerde önemli roller oynamaktadır. Ayrıca son yıllarda, BR lerin çevresel strese maruz kalan bitkiler üzerinde iyileştirici bir etkiye sahip oldukları da
bildirilmiştir. Ispanak (Spinacia oleracea L.), tuzluluğa orta derecede duyarlı olan ve dünya çapında önemli oranda tüketimi olan bir bitkidir. Şimdiye kadar tuz stresi altındaki ıspanak fidelerine BR nin etkisi üzerine çok az çalışma yapılmıştır.
Bu çalışmada, tuz stresine maruz bırakılan fidelere brassinosteroidlerin aktif formu olan 24-epibrassinolid (eBL) püskürtülerek fide gelişimi üzerine etkisi incelenmiştir. Bu amaçla fideler Hoagland, Hoagland+eBL, Hoagland+NaCl, Hoagland+NaCl+eBL olmak üzere dört gruba ayrılmıştır. Ön deneyler sonucunda 150 mM NaCl ve 10-9 M eBL uygun konsantrasyonlar olarak belirlenmiştir. Bu çalışma sonunda, tuz stresine maruz bırakılan ve eBL uygulanan ıspanak fidelerindeki biyokimyasal analizler sonucunda eBL nin, tuz toksisitesinde hafifletici etki yaptığı saptanmıştır.
Bu araştırma, bitkilerin değişen iklim koşullarına uyum sağlaması için tarım ve bahçecilik alanında kullanılmak üzere alternatif uygulamalar geliştirmesi açısından önem taşımaktadır.
Anahtar kelimeler: Tuz stresi, epibrassinolid, ıspanak, fide gelişimi, senesens.