Akademik Veri Yönetim Sistemi
Orta Yılmaz B. (Yürütücü), Aydın Y.
TÜBİTAK Projesi, 1002 - Hızlı Destek Programı, 2025 - 2026
Kanser, önemli bir sağlık sorunu olup, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüdüğü, yayıldığı ve çoğaldığı bir hastalıktır. Kanser, genetik faktörlerin yanı sıra yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları, egzersiz gibi çevresel etkilerle, sosyoekonomik düzey gibi pek çok etkenin etkileşimi sonucunda ortaya çıkabilir. Son yıllarda kanserin, ölüm nedenleri arasında üst sıralarda yer alması nedeniyle, kanserle mücadelede doğal çözümlere olan ilgi artmış ve bitki polifenolleri, potansiyel sağlık faydaları nedeniyle pek çok araştırmaya konu olmuştur. Bitki polifenolleri, yüzyıllardır geleneksel tıpta kullanılan ve modern araştırmalarla desteklenen bitkilerin doğal olarak ürettiği kimyasal bileşiklerdir. Bitki polifenolleri, antioksidan ve antiinflamatuvar özellikte olup apoptozu teşvik etme, tümör oluşumunu engelleme, kanserle ilişkili hormon reseptörlerini düzenleme gibi rolleri vardır. Bu özelliklerinin, başta kanser olmak üzere kalp hastalıkları ve diğer kronik hastalıkların riskini azaltmada etkili olabileceği bilinmektedir. Bitki polifenollerinin önemli üyeleri olan luteolin, kurkumin ve hesperidin diğer flavonoidlere kıyasla DNA koruyucu etkisi yüksek olan güçlü antioksidanlardır.
Bu projede, doğal polifenol bileşiklerinden olan luteolin, kurkumin ve hesperidinin farklı kombinasyonlarının sağlıklı ve kanser hücre soylarında karşılaştırmalı olarak antikanser özelliklerinin incelenmesi hedeflenmektedir. Bu bağlamda, insan karaciğer kanser hücre soyu olan HepG2 hücre hattı, insan akciğer kanser hücre soyu A549 hücre hattı ve insan meme kanser hücre soyu olan MCF-7 hücre hattı kanser modellemelerinde kullanılmak üzere seçilirken, insan akciğer fibroblast hücre soyu olan MRC-5 hücre hattı sağlıklı hücre modeli olarak kullanılacaktır. Böylelikle luteolin, kurkumin ve hesperidinin kombinasyonlarının seçilen hücre soylarına uygulanması sonucu antikanser özelliklerinin kanserli hücrelerde etkin olması, sağlıklı hücrelerde herhangi bir toksisiteye neden olmamasının kontrolü yapılmış olacaktır. Luteolin, kurkumin ve hesperidin kombinasyonlarının antikanser özelliklerinin tespitinde hücre canlılığı, sitotoksisitenin belirteci olan laktat dehidrogenaz enzim düzeyleri ve apoptoz oranlarının ölçülmesine ek olarak otofaji ve apoptoz üzerindeki etkileri, ilgili genlerin mRNA ekspresyon seviyeleri ve protein miktarları ölçülerek saptanacaktır. Böylelikle kanser hastalarında luteolin, kurkumin ve hesperidin bitki polifenollerinin takviye edici gıda olarak kullanılıp kullanılamayacağı araştırılacaktır.