Balıkçılık Kaynaklarının İzlenmesi ve Koruma-Kontrol Mekanizmasının Oluşturulması için Yenilikçi Moleküler Yöntemlerin Kullanılması Gürpınar Su Ürünleri Hali Örneği


Yıldız T. (Yürütücü), Gaygusuz Ö., Demircan M. D., Demirel Erol N., Cömert N., Dinçer M.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2026

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Ocak 2023
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2026

Proje Özeti

Marmara Denizi balıkçılık kaynakları önemli bir denizel protein ve mikro besin kaynağıdır, insanlar için istihdam olanakları ve gelir sağlar. Modern bir yönetim anlayışı gerçekleştirmek ve balıkçılığın sürdürülebilirliğini sağlamak için temel çalışmaların başında tür kompozisyonunun izlenmesi ve uzun süreli izleme programları gelmektedir. Mavi Ekonominin ulusal gelişimi geleneksel balıkçılık yönetim planlarının geliştirilmesi ve balıkçılık için yenilikçi yönetim rejimlerine geçişte başarı için yönetim adımlarının sağlamlığına bağlıdır. Etkili yönetimin önündeki en önemli engel, karasularımızda bulunan ve geleneksel balıkçılığı oluşturan türleri izleme ve bunlara ilişkin denetim yeteneğinin yeterli olmamasıdır. Ayrıca, iklim değişikliği ile mücadele sürecinde ulusal sularımızda olumsuz etkilere neden olan yabancı türlerin hızlı bir şekilde yeni girdikleri alanlarda tespit edilmesi oldukça önem taşımaktadır. Bu amaçla, Gürpınar Su ürünleri halinin mezat alanından aylık olarak alınacak su örnekleri ile çevresel DNA (eDNA) yöntemi kullanılarak avlanması tamamen yasak olan türler, koruma altındaki türler ve Marmara Denizi’ne girişi muhtemel olan ve henüz kaydı verilmemiş yabancı türlerin tespitine yönelik moleküler çalışmalar yapılacaktır. Hiç şüphesiz istilacı yabancı türlerle mücadelede en önemli adım yerleşmeden ve yayılmadan önce önlemek ve erken tespit etmektir. Teklif edilen projenin yenilikçi yöntemlerle elde edilecek sonuçları ile Marmara Denizi balıkçılık yönetiminin ekosistem temelli bir yaklaşıma yönelmesi için yönetimsel önerilerde bulunulacaktır. Projenin yasa dışı su ürünleri ticaretini izlemek ve bunlarla mücadele etmek için daha yüksek teknolojili çözümler sunması temel çıktılardan olacaktır. Ayrıca, su ürünleri gıda arzında kilit rol oynayan Gürpınar Su Ürünleri Halinin balıkçılık yönetimine hizmet etmesi açısından işlevsel hale getirilmesi amaçlanmaktadır.