Glioblastomada C1R Geninin Biyobelirteç Olma Potansiyelinin in vivo ve in vitro Modellerle Araştırılması


Emrence Z. (Yürütücü), Hatipoğlu M. A., Sırma Ekmekci S., Abacı N., Deniz G., Perçin Paçal F., et al.

TÜBİTAK Projesi, 3501 - Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı, 2025 - 2027

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Destek Programı: 3501 - Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı
  • Başlama Tarihi: Ekim 2025
  • Bitiş Tarihi: Ekim 2027

Proje Özeti

Proje Özeti

Glioma, merkezi sinir sisteminin en yaygın ve ölümcül tümörlerinden biridir; özellikle glioblastoma multiforme (GBM) hastalarında uzun dönem sağkalım oranları oldukça düşüktür. Bu durum, gliomaların tanı ve tedavisinde kullanılabilecek yeni biyobelirteçlerin keşfini kritik hale getirmektedir. Bu araştırmanın amacı, C1R (Complement Component 1, r Subcomponent) geninin glioma hastalarında potansiyel bir prognostik biyobelirteç olup olmadığını araştırmaktır.

C1R, kompleman sisteminin klasik yolak aktivasyonunda rol oynayan önemli bir bileşendir ve bağışıklık sistemi ile inflamatuar süreçlerde kritik işlevlere sahiptir. Literatürde, C1R geninin farklı kanser türlerindeki yüksek ifadesinin kötü prognozla ilişkili olduğu ve potansiyel bir terapötik hedef olabileceği gösterilmiştir. Gerber ve arkadaşları (2014), GBM hastalarında düşük C1R ifadesinin uzun sağkalımla ilişkili olduğunu, Yoon ve arkadaşları (2023) ise C1RL geninin uzun sağkalımla bağlantılı olabileceğini bildirmiştir. GEPIA2 veritabanı analizleri de GBM hastalarında yüksek C1R ifadesinin kısa sağkalımla ilişkili olduğunu ortaya koymuştur.

Bu proje ile gliomada C1R geninin ifadesinin hastalık prognozu üzerindeki etkisini araştırmayı hedefliyoruz. Bu amaçla:

-        Glioma hasta doku ve kan örneklerinde C1R gen ifadesi belirlenecek ve tümör dereceleri ile korelasyonu değerlendirilecektir.

-        In vitro analizler ile glioma hücre hatlarında C1R geninin aşırı ifadesi ve baskılanması sağlanarak, bu genin tümör hücrelerinin apoptozu, proliferasyonu, göçü ve invazyonu üzerindeki etkileri çeşitli yöntemlerle araştırılacaktır. Bu deney sonuçlarından faydalanarak aşırı ekspresyonu ve/veya baskılanması sağlanmış U-87 MG hücrelerinde RNA dizileme yöntemiyle C1R'nin gliomaya etkisinin hangi yolaklar ve genler aracılığıyla olduğu belirlenecektir.

-        In vivo analizler ile C1R modifikasyonu yapılmış glioma U-87 MG hücre soyu kullanılarak nude farelerde ksenograft modeller oluşturulacak ve bu genin tümör oluşumu ve progresyonu üzerindeki etkileri test edilecektir. RNA Dizileme ve yolak analizlerinde belirlenecek ilişkili genlerin ilişkili genlerin ifadesi, hem farelerde hem de klinik hasta örneklerinde araştırılacaktır. 

Bu analizler sonucunda, hastalarda C1R ifadesi ve prognoz arasındaki ilişki, bu genin glioma hastaları için bir biyobelirteç olma potansiyeli araştırılmış olacaktır. In vitro gerçekleştirilecek deneylerle C1R'nin glioma patogenezi üzerindeki etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. In vivo modeller kullanılarak C1R'nin tümör oluşumu ve gelişimi üzerindeki etkileri fare modellerinde test edilecektir. Elde edilecek in vitro, in vivo veriler ile klinik bulgular birlikte değerlendirilerek C1R’nin gliomadaki rolünün aydınlatılması hedeflenmektedir. Eğer C1R geni, glioma progresyonunda kritik bir rol oynadığı saptanırsa, bu genin gelecekte hedefe yönelik tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde önemli bir aday olabileceği düşünülmektedir.

Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, yeni çalışmalara bir ön çalışma niteliğinde olacak ve gelecekteki araştırmalar için sağlam bir başlangıç noktası sağlayacaktır. Çalışma, glioma ve genetik biyobelirteçler konularında derinlemesine bir araştırma yapma fırsatı sunarak, bu alanda uzmanlaşmayı mümkün kılacaktır. Ayrıca, proje kapsamında farklı bilim dallarından araştırmacıların bir araya gelmesi, disiplinler arası iş birliklerinin gelişmesine ve yenilikçi yaklaşımların doğmasına olanak sağlayacaktır.Proje, aynı zamanda eğitimsel bir katkı da sunmaktadır. Araştırmada görev alan doktora öğrencisi, proje süreci boyunca ileri düzey deneysel yöntemler, veri analizi ve bilimsel iletişim gibi kritik yetkinlikler kazanacaktır. Sonuç olarak, bu çalışma sadece bilimsel bilgi üretmekle kalmayıp, kariyer geliştirme ve uzmanlaşma fırsatı sunacaktır.