Akademik Veri Yönetim Sistemi
ERGEN H. A. (Yürütücü), ERTUĞRUL B., ATAŞ M. N., İPLİK E. S., ÇAKMAKOĞLU B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2021
Türkçe
Özet:
Renal kanser,
tüm dünyada görülen yetişkin kanserlerinin %2-3’ünü oluşturur ve ürolojik
kanserler arasında en ölümcül kanser türüdür. Kemoterapi ve radyoterapiye
dirençli bir kanser türü olmasının yanında metastaz seviyesi de yüksektir.
Epitelyal-mezenkimal
geçiş (EMT) olarak adlandırılan süreç, embriyonik hücre farklılaşmalarına,
gelişime ve yara iyileşmesine katkıda bulunurken aynı zamanda kanser
hücrelerinin hareketli mezenkimal hücrelere dönüşüp uzak organlara metastatik
süreçlerinin başlamasında kilit bir basamak olarak kabul edilir. Otofaji,
hücresel enerji dengesinin korunması ve işlevini yitiren hücre komponentlerinin
yıkımından sorumlu oldukça korunmuş bir metabolik süreçtir. Otofajinin, primer
tümör oluşumunu baskılama eğiliminde olduğu ancak ilerlemiş kanserlerde hücre
sağkalımını destekleyip metastaz için gerekli enerjiyi sağlayarak tümör gelişimini
desteklediği yönde bulgular mevcuttur.
Betülinik asit,
çeşitli bitkilerde doğal olarak bulunan lupan tipi pentasiklik triterpen sınıfı
bir bileşiktir. Çeşitli çalışmalarla betülinik asitin anti-viral,
anti-inflamatuvar, anti-bakteriyel etkiler gibi biyolojik aktivitelerinin
yanında güçlü bir anti-kanser etkisi olduğu kanıtlanmıştır.
Bu projede,
renal kanser hücre hatları (CAKI-2 (ATCC ® HTB-47 ™) berrak hücreli renal
karsinomu ve ACHN (ATCC® CRL-1611™) metastatik renal hücreli adenokarsinomunda
betülinik asitin, EMT ve otofaji süreçlerinde yer alan protein düzeylerine ve
bu proteinlerin üretiminden sorumlu genlerin ekspresyonları üzerindeki etkileri
araştırılmıştır.
Çalışmamızda sitotoksisite sonuçlarına
göre hücre hatlarının üzerinde 25 uM ve 50 uM betülinik asit konsantrasyonları
ve 24 saatlik inkübasyon süresi seçilmiş ve deneylere seçilen bu doz ve zamanla
devam edilmiştir. ACHN ve CAKI-2 hücre
hatlarında Syndecan-2 (SDC-2), SNAIL1, ATG5,
ve Beclin-1 gen anlatımı bulgularına göre, CAKI-2 hücre hattında hem CAKI25
(CAKI-2+25uM BA) (p=0,006)
hem de CAKI50 (CAKI-2+50uM BA) (p=0,001) gruplarında
only CAKI-2 grubuna göre SDC-2 gen anlatımı istatistiksel olarak azalmıştır. ACHN hücre hattında ise, ACHN25 (ACHN+25uM
BA) grubunda hem only
ACHN hem de ACHN50 (ACHN+50uM BA) grubuna göre Beclin-1 (p=0,01,
p=0,021) ve SNAIL1 (p=0,007, p=0,021) gen anlatımları istatistiksel olarak
artmıştır.
Syndecan-2 (SDC-2), SNAIL1, ATG5, ve Beclin-1 protein seviyeleri ELISA yöntemi ile tayin edilmiş
olup, Beclin-1 düzeyleri CAKI25 grubunda only CAKI-2 grubuna göre %34’lük bir azalma göstermiştir.
Yine benzer şekilde hem ACHN25 hem de ACHN50 grubunda only ACHN grubuna göre
beclin-1 düzeylerinde sırasıyla %11,4 ve %12,2’lik azalma saptanmıştır. ATG5
düzeyleri açısından gruplara baktığımızda CAKI50 grubunda %16,06’lık bir azalma görülmüştür.
ACHN hücre hattında ise ACHN50 grubunda %16,04’lük bir azalma saptanmıştır. Hücre
hatlarına yapılan betülinik asit uygulaması sonucunda CAKI25 grubunda only CAKI-2
grubuna göre SNAIL1 düzeylerinde %9,1’lik bir artış saptanmışken, ACHN25 ve
ACHN50 gruplarında only ACHN grubuna göre sırasıyla %29,2 ve %14,1’lik bir
azalma görülmüştür. Syndecan düzeylerini incelediğimizde hem CAKİ-2 hücre hattı grubunda
hem de ACHN hücre hattı grubunda CAKİ25 (%22,6), CAKİ50 (%20,9), ACHN25 (%1,4)
ve ACHN50 (%10,1) gruplarında azalma saptanmıştır.
Betülinik asit uygulaması sonrası migrasyon ve invazyon
bulgularına baktığımızda, ACHN hücre hattında özellikle migrasyonda ACHN25
grubunda %28, ACHN50 grubunda ise %46’lık azalma görülmüştür. İnvazyon düzeyine
göre ACHN25 grubunda %12, ACHN50 grubunda ise %15’lik azalma belirlenmiştir.
Çalışma bulgularımız, Betülinik asidin özellikle her iki
hücre hattında farklı şekillerde EMT ve otofajik proteinler üzerinde etkili olabileceğini
göstermiştir. Özellikle protein düzeyleri ve invazyon/migrasyon oranlarını
dikkate aldığımızda betülinik asidin bir EMT proteini olan Syndecan (SDC-2)
üzerine etkinliğinin daha anlamlı olduğu saptanmıştır.