Akademik Veri Yönetim Sistemi
KERVANCIOĞLU DEMİRCİ E. (Yürütücü), SEVİÇ E.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
SARS-CoV-2’nin K18-hACE2 Transgenik Fare Midesine Etkisinin Işık ve Elektron Mikroskobu Düzeyinde Araştırılması
Giriş: 2019’da pandemi başlatarak kitlesel ölümlere neden olan SARS-CoV-2’nin, çeşitli organlarda varlığı ve yaptığı hasarlar literatürde gösterilmiştir. Bu çalışmada amacımız, virüsün sindirim sisteminde özellikle mide duvarındaki etkisini araştırmaktır.
Gereç ve yöntem: İnsan ACE2 reseptörü eksprese eden K18-hACE2 transgenik farelerden, kontrol grubu (n=10) ve insandan izole edilmiş SARS-CoV-2 inhale ettirilmiş SARS-CoV-2 (n=10) grubu olmak üzere iki grup oluşturuldu. Enfeksiyon sonrası 8.günde, akut dönemde farelerin mideleri diseksiyonla çıkartılarak mikroskobik incelemeler için tespit edildi. Parafin kesitler, histokimyasal ve immünohistokimyasal yöntemlerle histopatolojik inceleme, apoptoz, piroptoz, nektroptoz, SARS-CoV-2 ve Galektin-3 değerlendirmesi için ışık mikroskobunda; epon ince kesitler, geçirimli elektron mikroskobunda incelenerek değerlendirildi.
Bulgular: Işık mikroskobik incelemelerde, SARS-CoV-2 grubunda mide bez epitelinde dökülme, doku genelinde hasar ve hasarlı alanlarda nötral ve asidik müsinlerin kaybı, bazı alanlarda apoptoz ve piroptoz artışı ile Galektin-3 ekspresyonunda azalma gözlenmiştir. Nekroptoz, gruplar arası anlamlı fark göstermemiştir. Subepitelyal lenfositten zengin hücre infiltrasyonu ve ödem görülmüştür. Tunika muskulariste longitudinal ve sirküler uzanım gösteren kas gruplarında vakuolizasyona saptanmıştır. Elektron mikroskobik incelemede, parietal hücrelerin belirgin şekilde etkilendiği ve parietal hücrelerin sitoplazmasında virüs benzeri yapıların olduğu görülmüştür. Enteroendokrin hücrelerde aktivite artışı saptanmıştır. SARS-CoV-2 grubunda mide mukozasında görülen hasar, kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı farklı bulunmuştur (p<0,0001).
Sonuçlar: SARS-CoV-2’nin mide duvarında hasara ve hafif inflamasyona yol açtığı, özellikle tunika mukozada bez epitelini ve parietal hücreleri etkilediği görülmüştür. Doku hasarıyla birlikte ortaya çıkan fonksiyon bozukluğu, asidik dengenin ve koruyucu bariyerlerin kaybı; midede sekonder etkenlere yatkınlık oluşturabilir. Galektin-3’ün bu süreçte azalması; dokunun, hasara açık hale gelmesine sebep olabilir. Uzun dönem hasarın açığa kavuşturulması için farklı çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: apoptoz, galektin-3, gastrik mukoza, mide, piroptoz, SARS-CoV-2, transgenik fareler