Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kahraman A. E. (Yürütücü), Karakulak F. S., Yıldız T., Uzer U.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2014 - 2017
Merluccidae familyasının bir üyesi olan berlam balığı (Merluccius merluccius Linneaus, 1758) dünya denizlerinde geniş bir dağılım gösteren bir türdür. Bu çalışmada, Marmara Denizi’nde ticari olarak avcılığı yapılmakta olan ancak üzerinde yeterli düzeyde araştırma bulunmayan berlam balığının yaş ve büyüme parametreleri, ölüm oranları, cinsiyet oranı, gonadosomatik indeks değerleri (GSI), yumurtlama periyodu ve gonad gelişim safhalarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, Marmara Denizi kıyılarından Ekim 2014 ve Eylül 2015 arasındaki dönemde 341’i dişi, 192’si erkek ve 244’ü cinsiyeti belirsiz olmak üzere toplam 777 adet birey örneklenmiştir. Örneklenen tüm bireylerin toplam boyları; 10,4 ile 55,3 cm arasında değişmektedir. Cinsiyeti belirlenen toplam 533 adet birey içerisinde dişi olanların toplam boyları 13,4 ile 55,3 cm (TL), erkek bireylerin boyları ise 15,6 ile 40,5 cm arasında değişmektedir. Ayrıca, yaş ve büyüme analizlerinde kullanılmak üzere toplam 767 adet bireyden elde edilen sagittal otolitlerden yaş tayinleri gerçekleştirilmiştir. Bireylerin yaşları 1 ile 6 yaş arasında değişmekte olup her bir yaş grubundaki ortalama çatal boy değerleri her iki cinsiyet için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Von Bertalanffy büyüme denklemine göre hesaplanan büyüme parametreleri; dişi bireyler için: L∞ = 106,36 cm, k = 0,082, t0 = –1,097; erkek bireyler için: L∞ = 102,43 cm, k = 0,091, t0 = –0,829; tüm bireyler için: L∞ = 103,97 cm, k = 0,087, t0 = –0,926 şeklinde hesaplanmıştır. Toplam (Z), doğal (M) ve balıkçılık (F) ölüm oranları bireylerin yaş analizinden yararlanılarak bulunmuş olup sırasıyla 2,01; 0,19; ve 1,81 olarak hesaplanmıştır. Sömürülme oranı (E) ise 0,90 olarak hesaplanmış olup, bu oran Marmara Denizi’ndeki berlam stoklarının aşırı düzeyde sömürüldüğünü göstermektedir. Ayrıca, tüm bireyler için hesaplanan boy-ağırlık ilişkisi W = 0,9656 L2,989 olarak belirlenmiştir. Cinsiyet oranı (M/F) ise 0,56 olarak hesaplanmıştır. Dişi bireyler için hesaplanan GSI değerlerinden, yumurtlama faaliyetinin özellikle Kasım, Aralık ve Haziran aylarında yoğunlaştığı anlaşılmaktadır. Bunun yanı sıra, dişi bireylerden elde edilen toplam 341 adet gonad ile gerçekleştirilen histolojik analizler sonucunda, gonadların oosit gelişim safhaları tespit edilmiş olup, eşeysel olgunluğa erişmiş olan (c ve d safhası) toplam 44 adet bireyin, üreme aktivitesinin en yoğun olduğu Kasım, Aralık ve Haziran aylarında örneklendiği tespit edilmiştir.