Akademik Veri Yönetim Sistemi
ÖNAL Z. (Yürütücü), GÖKÇAY G. F., ARSLAN S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Doktora, 2022 - 2023
Giriş: Artan obezite insidansı ile obeziteye bağlı non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) çocuklarda en sık görülen kronik karaciğer hastalığı haline gelmiştir. NAFLD için kesin tanı yöntemi biyopsi olup invaziv bir yöntemdir, bu nedenle non-invaziv, verimli tarama yöntemleri ve tedaviler geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Metabolomik çalışmalar, yakın zamanda karaciğer hastalığının potansiyel biyobelirteçleri olarak kullanılabilecek spesifik aminoasitleri ve aminoasit indekslerini tanımlamıştır. Amaç: Çalışmamızda obeziteye bağlı NAFLD’ı olan çocuklarda serum glisin düzeyi dahil olmak üzere amino asit düzeyleri değişiklikleri ve bu amino asitlerin antropometrik ölçümler, biyokimyasal parametreler ve karaciğer yağlanma derecesi ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Prospektif tek merkezli çalışmamızda, USG ile kanıtlanmış karaciğer yağlanması olan ve obezite dışında karaciğer hastalığı olmadığı kanıtlanan 60 adolesan hasta çalışmaya dahil edildi ve USG’de saptanan yağlanma derecesine göre hastalar hafif ve orta-ağır yağlanma olarak gruplandırılarak karşılaştırma yapıldı. Demografik bilgiler, antropometrik ölçümler, biyokimyasal parametreler ve görüntüleme sonuçları toplandı. Bir gecelik açlık sonrası kan örnekleri alındı. Kantitatif aminoasit analizi sıvı kromatografi kütle spektrometrisi (LC-MS/MS) yöntemiyle yapıldı. Bulgular: Altı aminoasit (Triptofan, valin, glutamik asit, alanin, prolin ve ornitin) yağlı karaciğeri olan hastaların çoğunluğunda yüksek olarak saptandı. Yağlanma derecesi daha yüksek olan hastalarda ALT ve HOMA-IR yüksek saptandı (sırasıyla p=0,002 ve p=0,009). Yağlanma derecelerine göre karşılaştırıldığında herhangi bir aminoasit düzeyinde istatiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. ALT ile glisin arasında negatif (r=-0,258 p=0,046), ALT ile glutamik asit ve GSG indeksi arasında pozitif yönde (sırasıyla r=0,434 p=0,001 ve r=0,52 p=0,0001) korelasyon saptandı. HOMA-IR ile glutamin arasında negatif korelasyon (r=-0,256 p=0,009) saptandı. Sonuçlar: NAFLD patogenezinde glutatyon eksikliğine bağlı yağ asidi oksidasyon yetersizliği olabileceği bildirilmiştir. Glutatyon yapımında hız kısıtlayıcı aminoasitlerden birinin glisin olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızda hastalık progresyonu ile ilişkili olan ALT ile glisin arasında negatif, ALT ile glutamik asit, GSG indeksi arasında pozitif bir korelasyon olması GSG indeksinin pediatrik NAFLD saptanmasında anlamlı olabileceğini düşündürmektedir.