Akademik Veri Yönetim Sistemi
EMRE G. (Yürütücü), ÇETİNKAYA ERMEZ S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2022
19.yüzyılın sonunda gelişen boya endüstrisinin önemli bir sonucu olan akrilik boyalar, 20.yüzyılın ikinci yarısında sanatçıların, yağlı boyanın kuruma süresinin oldukça uzun olmasından dolayı, alternatif olarak çabuk kuruyan akrilik boyayı tercih ettiği görülmektedir. Zaman geçtikçe, üreticiler de daha zengin ve yoğun pigmentlerle akrilik boyalar formüle etmişlerdir. Birçok modern sanatçı için akrilik boya, hızlı üretilen resimler için mükemmel bir çözüm haline gelmiştir. Suluboya gibi boyaların yumuşak etkilerini ve yağlı boyalar gibi keskin etkilerini üretebilecek bir dizi imkân sunmaktadır. Akrilik boya, sanat alanında tek başına kullanıldığı gibi farklı materyallerle de uyum sağlayabilmektedir. Bu özellik birçok yüzeyde de kullanım olanağı sağlamaktadır. Örneğin; akrilik boya, 20.yüzyılın ilk yarısında duvar resminde kullanılmaya başlanmış olup, günümüzde ise fotoğraf, ahşap, metal gibi, farklı özelliklere sahip birçok sanatsal nesne üzerinde kullanıldığı görülmektedir. Akrilik resimler günümüz de sanatçıların en çok tercih ettikleri malzemedir. Zamanla bu malzemeler kullanılarak yapılan tablolar yağlı boya tablolara göre daha farklı eskimeye ve bozulmaya uğramaktadır. Bu durum ise bu eserler için özel bir koruma-onarım sürecine ihtiyaç duyulmasına neden olmuştur. Tez kapsamında, yukarıda da bahsi geçen akrilik boya ile yapılan resimlerin yapım aşamaları, bozulmaları ile koruma-onarımın en önemli basamaklarından biri olan yüzey temizliği ve rötuş üzerinde durulacaktır. Çalışılacak akrilik boyalı eser üzerinde, görsel incelemeler, laboratuvar incelemeleri yapılacaktır. Alınan sonuçlar Modüler Temizleme Programı (MCP)’nda en doğru temizleme yöntemini değerlendirmede kullanılacaktır. Bu yazılım, yüzey temizliğinde hangi parametrelerin değiştirilebileceğini gösteren örnekler sunmaktadır. Böylelikle yazılımın sağladığı farklı çözümler, kullanılacak olan testleri en aza indirmeyi, eserlerin maruz kaldığı analizlerin sayısını azaltmayı amaçlamaktadır. Modüler Temizleme Programı, konservatörün başarılı bir yüzey temizliğine ulaşmak için izleyeceği düşünce sürecini bir "mantık ağacı" biçiminde kodlanmak istenmesiyle oluşturulmuştur. Laboratuvarlarda yapılacak bilimsel analizler ile boyanın kimyasal yapısı, statik durumu incelenecektir. Bu analizler için seçilen eserlerden alınacak boya örnekleri üzerinde SEM (Taramalı Elektron Mikroskopu) analizi, daha önce BAP ile alınan optik mikroskop ile görüntüleme, Görünür Işık ile İnceleme (VIS), Yandan Eğilimli Işık ile İnceleme (RAK), Kızılötesi Işık ile İnceleme (IR), Morötesi Işık ile İnceleme (UV) ve Yansıma Dönüşümü Görüntüleme (Reflectance Transformation Imaging RTI), Termal Kamera ile görüntüleme ve Kolorimetre ile de eserlerin renk ölçümlerinin incelemesi gerçekleştirilecektir. BAP tarafından desteklenen ve hala devam etmekte olan Proje Kodu; SYL-2020-37033 ile alınan Yansıma Dönüşümü Görüntüleme cihazı, RTI, ülkemizde koruma onarım alanında yaygın olarak kullanılmamaktadır. Kodu; SYL-2020-37033 projesinde sanatçı Neşet Günal’ın duvar resminde kullanılmıştır. Tez kapsamında bu projede ise akrilik boyalı tablolarda kullanılması planlanmaktadır. Ek olarak, eserlerin incelenmesi süresince, yüzey temizliği sonrasında gerekli görüldüğü takdirde FTIR ( Fourier Dönüşümlü Kızılötesi Spektroskopisi ) cihazı ile analiz yapılacaktır. Ancak bu analiz için şimdiden bir şey söylemek oldukça güçtür. Ancak yapılacak işlemler sırasında kullanımı ile ilgili bir cevap oluşacaktır.
Eserler üzerinde yapılacak diğer bir çalışma ise; akrilik boyalı tablolarda sıcaklık değerleri oldukça önemlidir. Yapılan analizlere ek olarak da termal kamera ile termografik incelemeler yapılacaktır. Alınan sonuçlar doğrultusunda yüzey temizliği ve rötuş uygulaması yapılacaktır. Rötuş uygulamasında ve yüzey temizliğinde, aynı zamanda eserin kapsamlı renk ölçümleri için, Kolorimetre ile renk ölçümleri yapılarak, gerekli tespitler sağlanacaktır.
Uygulamalı Tez kapsamında incelenecek bir diğer konu ise çağdaş, modern, güncel sanat kavramlarıdır. Bunlar birbiri içine karışmış kavramlardır. Fakat bu kavramların hepsi farklı anlamlar içermektedir. Bunların tez de tek tek örnekler ile irdelenmesi hedeflenmektedir.