Akademik Veri Yönetim Sistemi
AYDEMİR M. N. (Yürütücü), İŞİNİBİLİR OKYAR M., AYDEMİR H. B.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2027
Denizanaları geniş yayılış sergilemeleri, hem eşeyli hem de eşeysiz üreyebilme yetenekleri, denizel ekosistemleri son yıllarda domine etmeleri gibi türe özgü özellikleri nedeniyle oldukça ilgiyle çalışılan deniz omurgasızları gruplarındandır. Denizanalarının aşırı artışları tüm dünyayı ekonomik, sosyal ve kültürel olarak etkilemektedir. Uzun vadede ise bu artışların daha dramatik olarak ekolojik ve biyoçeşitlilik düzeyinde etkileri olmaktadır. İzmit Körfezi, Kıyı Sistemi Değerlendirmesi (SAF) için Bilim ve Politika Entegrasyonu (SPICOSA) adlı Avrupa Birliği Projesi kapsamında sınanan 18 kıyı bölgesi sisteminin (CZS) Türkiye’deki temsilcilerinden biri olması nedeniyle önemlidir. Denizanası yoğunluğunun bulunduğu bu bölge, aynı zamanda en son 2021 yılında endişe verici müsilaj seviyelerinden de etkilenmiştir. İzmit Körfezinde denizanalarının populasyon düzeyinde çalışılmasına türün özellikleri ve ekolojik değerlendirmeleri açısından büyük ölçüde ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda, bu proje, İzmit körfezini ve takip eden Marmara denizi bağlantı bölgesinin denizanası Aurelia aurita populasyonları ve ekolojik etkileri açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Bunun için, beş farklı bölgeyi temsilen en az 10 farklı populasyonun her birinden en az 26 birey toplanacak ve iki farklı biyobelirteç (RADseq verilerinden elde edilmiş SNP profilleri ve mitokondriyal heteroplazmi) kullanılarak peyzaj genetiği çalışması yapılacaktır. Peyzaj genetiğinde kullanılacak yöntem RAD-seq olacaktır ve bu sayede ucuz ve hızlı bir şekilde SNP profilleri belirlenebilecektir. Böylece A. aurita’nın farklı evrimsel ve genetik özellikleri (soy içi üreme baskısına rağmen darboğazdan kaçabilme gibi adaptif özellikler, döngüsel gelişim evreleri gibi) ekolojik çerçevede değerlendirilebilecek, populasyonların birbirinden izole olma şekilleri IBD, IBE ve IBR modelleri temelinde sınanacak ve populasyonların farklılaşma, bloom yapma ve tek bir lokasyona adapte olma potansiyelleri değerlendirilecektir.