Serilmez M. (Yürütücü), Durdağı S.
TÜBİTAK Projesi, 2218 - Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı, 2021 - 2023
Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID19 pandemisinde hastalığın tedavisi için spesifik bir antiviral ilaç veya aşı
henüz mevcut olmayıp ülkemizde ve dünyada hastalığa yönelik yeni çözümler araştırılmaktadır. SARS-
CoV2'nin, SARS-CoV gibi enfeksiyon için hücre giriş reseptörüne (ACE2'ye) bağlanması gerektiği
bilinmektedir. Spike proteini (S protein), ACE2 ve TMPRSS2 ile etkileşim ile virüsün hücreye girmesi için
anahtar olsa da, main proteaz ve RDRP gibi enzimler virüsün yaşam döngüsü için çok önemlidir. Bu proteinler,
virüsün hücreye girişi, replikasyonu ve transkripsiyonundaki önemli rolleri nedeniyle SARS-CoV2'ye karşı yeni
ilaçların geliştirilmesi için en çekici hedeflerdendir. İlaçların yeniden konumlandırılması veya farklı
endikasyonlarda yeniden kullanılması olarak bilinen yöntem (drug repurposing), hem zaman hem de gerekli
kaynaklar açısından daha az maliyetli hale geldiğinden dikkat çekicidir. Şimdiye kadar COVID19’a karşı yapılan
sayısız ilaç tarama çalışmalarında farklı hedef proteinlerde kovalent olmayan (non-covalent) tersinir
bağlanmaların zor olduğu ve terapötik etkilerinin sınırlı olduğu görülmektedir. Dolayısıyla önerilen projede
SARS-CoV2 için önemli hedef proteinlerde (Spike/ACE2, TMPRSS2, Main Protease ve RDRP) ilaç
taramalarında kovalent bağlanacak moleküllerin FDA onaylı veya klinik faz aşamalarındaki molekül
kütüphanelerinin in siliko yöntemler ile taranarak belirlenmesi ve belirlenen moleküllerin in vitro testleri
amaçlanmıştır.