Belediyelerin Kaynak Kullanımında Karar Destek Sistemlerinin Rolü: İstanbul Örneği


Susam N. (Yürütücü), Özgül H. B.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Doktora, 2023 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Doktora
  • Başlama Tarihi: Mart 2023
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2025

Proje Özeti


Günümüzde veriye dayalı yönetim stratejilerinin giderek artan bir şekilde kullanılması birçok sektörde karar destek sistemlerinin yaygınlaşmasına yol açarak kaynak kullanımında etkinliğin artırılmasına fayda sağlamıştır. Karar destek sistemleri, elde edilen verinin bilgi sistemleri yardımıyla işlenerek karar alıcıların karar alma süreçlerinde daha etkin kararlar almasına olanak sağlamaktadır. Eğitim, sağlık, tarım gibi birçok alanda kullanılan karar destek sistemlerinin kullanımı son yıllarda kentsel hizmetlerde de artış göstermiştir. Söz konusu sistemler Türkiye’de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2019 yılında hazırladığı Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı’nda yerel yönetimler için önemli bir araç olarak tanımlanmıştır. Bu durum hizmette halka yakınlık ilkesinin en çok benimsendiği yerel yönetim birimleri olan belediyelerde karar destek sistemlerinin nasıl kullanıldığını, faydalarını ve eksikliklerini tespit ederek Türkiye’deki bütün belediyelerde söz konusu sistemin kullanılması için kamu politika önerilerini geliştirmeyi önemli kılmıştır. Çalışmanın temel araştırma sorusu “belediyelerde bütçe ve yatırım programı planlama süreçlerinde karar destek sistemleri nasıl kullanılmaktadır ve söz konusu sistem ile hangi faydalar elde edilmektedir?” şeklinde belirlenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. İç içe geçmiş çoklu durum deseni kullanılarak tasarlanan çalışma grubu; büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyelerinin çeşitli birimlerinden seçilen toplam 18 katılımcı ile oluşturulmuştur. Katılımcılarla elit mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler iki ana tema ve dört alt tema altında kodlanarak MAXQDA programıyla analiz edilmiştir. Çalışmada karar destek sistemlerinin bütçe planlama süreçlerindeki rolü, büyükşehir belediyesi ve bütçe büyüklüklerine göre tabakalara ayrılmış ilçe belediyelerinin farklı gider türlerinde karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Buna bağlı olarak karar destek sistemi kullanımının faydaları ve eksik yönleri tespit edilerek Türkiye’deki bütün belediyelerin bütçe planlama süreçlerinde kullanabileceği yeni bir kurumsal karar destek sistemi modeli oluşturulmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise söz konusu modelin uygulanmasına yönelik kamu politika önerileri geliştirilmiştir.