Osmanlı Devleti’nin Uzak Doğu Siyasetini Belirlemede İngiliz Arşiv Kaynaklarının Yeri


Creative Commons License

Eraslan C. (Yürütücü), Dere U.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2017 - 2019

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Haziran 2017
  • Bitiş Tarihi: Şubat 2019

Proje Özeti

Proje, 1882 - 1908 döneminde Osmanlı Devleti'nin Uzak Doğu siyasetinin belirlenmesinde kullanılan haber kaynaklarının karşılaştırılmasına dayanmaktadır. Çalışmanın odak noktası, Osmanlı Devleti'nin Uzak Doğu politikasının belirlenmesinde kullanılan Osmanlı konsolosluk raporlarının aynı dönemde İngiliz Dışişleri Bakanlığı'na gönderilen İngiliz konsolosluklarının raporlarıyla karşılaştırılmasıdır. Osmanlı Devlet Arşivleri'nde Uzak Doğu ile ilgili belgeler incelendiğinde, haber kaynaklarının esas olarak Petersburg ve Londra elçiliklerinin verdiği bilgilere dayandığı görülmüştür. Bu aşamada, Pekin ve Tokyo gibi merkezlerde Osmanlı diplomatik temsilciliklerinin bulunmaması, Osmanlı dış politikalarının o dönemin imkânlarıyla sınırlı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmada, Osmanlı Devleti'nin Londra büyükelçisinin gönderdiği haberler, İngiliz Dışişleri Bakanlığı'na gönderilen İngiliz Konsolosluğu raporlarına kıyasla değer kazanacaktır. Kıyaslama sonucunda elde edilecek veriler Osmanlı ve İngiliz diplomatların başarısı için değerli bir ölçüt olacaktır. Son olarak, "Neden Osmanlı Devleti büyük güçlerle mücadelesinde başarılı olamadı?" Sorusuna cevap vermede emperyalist sömürü mantığı ve ekonomik görüş anlayışının farklılığı dışında yeni bir bakış açısı ile değerlendirme imkânı verecektir.