CRISPR-Cas9 gen düzenleme sistemi aracılı Duchenne kas distrofisi (DMD)'li yeni bir fare modelinin oluşturulması


Bakırer Öztürk G., Pabuccuoğlu S., Akbaş F.(Yürütücü), Yücesan E., Elibol B., Süsgün S., et al.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2021
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2022

Proje Özeti

Duchenne kas distrofisi (DMD), özellikle erkek çocukları etkileyen progresif seyirli ve yaşam süresini kısaltıcı

etkiye sahip bir kas distrofisidir. Klinik belirtilerin başlıcası olan çizgili kasların zayıflığı genellikle dört yaş

civarında başlar ve hızla kötüleşir. Hastalık X'e bağlı resesif kalıtılır ve yaklaşık 3.500 erkekten birini etkiler.

Hastalık; insanda yaklaşık olarak üç megazbaz uzunlukta ve fiziksel olarak en büyük gen olan DMD’deki

mutasyonlardan kaynaklanır. Günümüzde küratif bir tedavisi yoktur. Ancak gen tedavisi temelli bir çok

araştırma sürdürülmektedir. Bu amaçla pekçok model organizma kullanılmaktadır. Bunların arasında

geliştirilmiş fare modellerini içeren çalışmaların geçmişi en eski olan çalışmalardır. Oluşturulan fare

modellerinden en yaygın kullanılanı Mdx türündeki farelerdir.

Proje kapsamında CrispCas9 teknolojisi kullanılarak fare embriyolarına pronükleer gen enjeksiyonu tekniği

uygulayarak transgenik embriyolar elde edilecektir. Bu amaçla 15 adet C57BL6 dişi fareye süperovulasyon

protokolü uygulandıktan sonra fertil erkeklerle çiftleştirilerek mümkün olan en yüksek sayıda embriyo elde

edilmesi sağlanacaktır. Bu embriyolarda CrispCas9 metodu kullanılarak distrofin geninin 22. ve 54. eksonlarını

hedefleyen mutasyonlar oluşturulacaktır. CrispCas9 mRNA, guideRNA pronükleuslara enjekte edilerek gen

transferinin yapılması hedeflenmektedir. Embriyolar daha sonra taşıyıcı annelere transfer edilecek ve doğan

yavrularda gen transferinin kontrolü genotipleme ve fenotipleme işlemleri yapılacaktır.

Bu proje kapsamında hedefimiz knock-out DMD modeli farelerin oluşturulması ve bu hastalığın

araştırılmasında model olarak kullanılmasının sağlanmasıdır.