Kul Ö. (Yürütücü), Furat A. Z., Temel Alemdar E., Yıldızlı M. E., Yılmaz M. Y.
Belediye, 2023 - 2024
Doğu
Türkistan’ın 20. asır önemli siyasi figürlerinden olan İsa Yusuf Alptekin’in 94
yıllık hayatında topladığı ve vefatından sonra bir kısmının aile bireylerinde
bir kısmının adına kurulmuş olan Vakıf’ta ve bir kısmının da kendisini yakinen
tanıyan kişilerde olduğu zengin bir arşivinin bulunduğu bilinmektedir.
Zikredilen bu arşivin bir araya toplanması ve dijital ortama aktarılarak
araştırmacıların hizmetine sunulması önem arz etmektedir. Bir araya getirilecek
olan arşivin Doğu Türkistan millî mücadele tarihine, kültürüne, siyasi
mücadelelerine, 1949 göçünün detaylı bir şekilde aydınlatılmasına ve İsa Yusuf
Alptekin öncülüğünde ülkemizde Doğu Türkistan’a dair yapılan çalışmaların ve bu
türden çalışmalara kimlerin destek verdiğinin öğrenilmesine de katkılar
yapacaktır.
İsa
Yusuf Alptekin’in hayatının dönüm noktaları olan 1939 tarihli Ortadoğu ve
Türkiye seyahati, Guomindang / Milliyetçi Çin Partisi’nin hüküm sürdüğü Çin
Cumhuriyeti devrinde milletvekilli yapması, Afganistan’da 1940 yılında
Afganistan’da dönemin Türkiye Büyükelçisi ile görüşmesi, 1947 yılında Doğu
Türkistan’da hükümetin genel sekreterliği dönemi, Komünist işgali üzerine 1949
yılında başlanan ve 1954 tarihinde Türkiye’ye yerleşerek tamamlanan göç
hadiseleri, Türkiye’ye yerleştikten sonraki süreçte yapılan faaliyetler, İsa
Yusuf Alptekin’in 1970 yılında çıktığı dünya seyahatinde görüştüğü kişiler,
1972-73 seçim döneminde DP’den Balıkesir milletvekili adayı olması, 1978
yılında Doğu Türkistan vakfının kurulması… vb. faaliyetlerine dair hem İsa
Yusuf Alptekin’in kendi arşivi hem de konuyla alakalı kişilerden toplanacak
bilgi ve belgeler öncelikle dijital ortama aktarılacak hem de bu bilgi ve
belgelerden İsa Yusuf Alptekin’i ve davasını daha yakinen tanıma imkanı
bulunacaktır.
İsa
Yusuf Alptekin Arşivinin toplanması ve dijital ortama aktarılması ile ortaya
çıkacak olan materyal İsa Yusuf Alptekin Vakfı kütüphanesinde ilgililerin
hizmetine açılarak zikredilen konuda araştırma yapacakların da hizmetine
sunulma imkânı bulunacaktır.