Selçuk B. Ş., Gündüz M. C.(Yürütücü), Günay Uçmak Z.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2021
Damızlık ve yarış atlarında gebelik döneminde fötal cinsiyet tayini ekonomik açıdan önemlidir. Damızlık
amacıyla yetiştirilen gebe kısraklarda dişi, yarış amacıyla yetiştirilen kısraklarda erkek fötusun gebelik
döneminde tespit edilmesi, gebe kısrak satışındaki şaibelerin önüne geçilebilmesi için gereklidir. Böylece
hem damızlık hem de yarış performansındaki istikrar sağlanarak, ekonomik kayıpların önüne geçilmesi
ve kalitenin devamlılığı hedeflenmektedir. Bu amaç doğrultusunda, gebelik boyunca ayda bir kez alınan
maternal kanda dolaşımdaki fötal DNA tespit edilerek, hayvanlarda ve insanlarda fötal cinsiyet tayininde
kullanılan SRY geni ve ruminantlarda fötal cinsiyet tayininde kullanılan AMELY geninin kısraklardaki
etkinliğinin ortaya konulması planlanmaktadır. Planlanan projede dişi fötus doğuran 15 adet kısraktan ve
erkek fötus doğuran 15 adet kısraktan, gebelik boyunca her ay alınan maternal kandaki SRY ve AMELY
miktarları değerlendirilecektir. Böylece bu genlerin en erken gebeliğin hangi ayında tespit edilip
edilemeyeceği ve hangi genin kısraklarda fötal cinsiyet tayininde daha etkili sonuçlar vereceği
saptanacaktır. Gebe kısraklardan; gebelik boyunca, her ay, ayda bir kez EDTA’lı tüpe alınan maternal
kanlardan plazma elde edilerek, kantitatif real time PCR analizi yapılana kadar -86°C derin dondurucuda
saklanacaktır. Analiz neticesinde elde edilen bulgular, t-tesit ile değerlendirilerek istatistiksel veriler elde
edilecektir. Moleküler teknikler kullanılarak maternal dolaşımdaki SRY ve AMELY geninin tespitinin
sağlanmasıyla, gebelik döneminin her ayına ait veriler at yetiştiriciliğine büyük katkı sağlayacaktır.
Yetiştirme amacına uygun fötusa sahip kısrağın tespitinin sağlanmasıyla ekonomik kayıpların önüne
geçilmesinin yanısıra, fötusa ait patolojilerin ve cinsiyete spesifik kromozomal hastalıkların da gebelik
döneminde tespit edilebilmesine olanak sağlanmaktadır.