Akademik Veri Yönetim Sistemi
YETİM ŞAHİN A. (Yürütücü), KHUDIYEVA S., PEHLİVAN S., ÖNAL Z., SAYIN S.
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2023 - 2024
21. yüzyılda Obezite
prevalansındaki belirgin artışa bağlı olarak, alkole bağlı olmayan yağlı
karaciğer hastalığı (NAFLD),
günümüzde çocuk ve ergenlerde en sık görülen kronik karaciğer hastalığı olarak görülmektedir. Karaciğerle ilişkili
morbiditenin yanı sıra, NAFLD ayrıca artmış kardiyovasküler hastalık, tip 2 diyabet ve erişkin yaşta
ölüm riski ile ilişkilidir. Özellikle non alkolik steatohepatit ileri derecede fibroz ve siroza ilerleyebilir,
bu da erken teşhisin önemini vurgular. Şiddetli fibroz ve siroz, pediatrik NAFLD'nin potansiyel
sonuçlarıdır ve teşhisten sonraki birkaç yıl içinde ortaya çıkabilir. Gözlemler, genetik özelliklerin hastalığın
sunumunda, ciddiyetinde ve doğal seyrinde güçlü bir değiştirici faktör olabileceğini düşündürmektedir. Nihayetinde umut, terapötikleri genetik
yatkınlıklara göre uyarlayabilmek ve
NAFLD'li çocuklarda hastalık morbiditesini azaltabilmektir. Çevresel faktörlere
ek olarak, çeşitli araştırmalar,
bireysel genetik varyasyonun NAFLD duyarlılığına katkıda bulunduğunu ileri sürmüştür Patatin benzeri fosfolipaz
alanı içeren 3 (PNPLA3) ve transmembran 6 süper aile üyesi 2 (TM6SF2)
genleri büyük bir yetişkin popülasyonunda NAFLD ile ilişkili en güçlü
genetik faktörler olarak tanımlanmış.
PNPLA3, hem yetişkin hem de pediatrik popülasyonda NAFLD ile ilişkili en iyi bilinen gendir. Bu gen, patatin benzeri
fosfolipaz alanı içeren protein ailesine aittir ve adiponutrin adı verilen
bir proteini kodlar.
Bu genin rs738409
C/G varyantı, amino asit ikamesi
I148 M ile sonuçlanır ve yağlı karaciğer gelişimine önemli bir katkı olarak
kabul edilir. TM6SF2
, lipid metabolizmasında yer alır ve NAFLD patogenezini etkiler. Fonksiyon
kaybı mutasyonu, karaciğerde trigliserit salgılanmasının azalmasına ve dolayısıyla intrahepatik TG birikimine neden olur.
PNPLA3 rs738409 G alelinin varlığının
ve TM6SF2 rs58542926 diğer popülasyonlarda obezitesi mevcut
olanlarda NAFLD gelişimi ile
ilişkilendirilmiştir. Literaürdeki çalışmaların çoğu erişkin hastalarda
yapılmış olup, çocuklarda ve adolesanlarda
benzer çalışmalar kısıtlıdır ve popülasyonumuzda hiç bu genlerle ilişkili
çalışma yapılmamıştır. Çalışmamızda
obezit adolesanlarda PNPLA3 ve TM6SF2 gen polimorfizmi çalışması ve NAFLD gelişmesi üzerinde
etkisini göstermeyi hedefledik.