Manyas Gölü Havzası’nın Yönetimi için Bütünleşik Ekosistem Modelleme Odaklı Karar Destek Sisteminin Oluşturulması


Ertürk A. (Yürütücü), Albay M., Akçaalan Albay R., Dorak Z., Gaygusuz Ö., Gürevin C., et al.

TÜBİTAK Projesi, 2018 - 2022

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ekim 2018
  • Bitiş Tarihi: Ekim 2022

Proje Özeti

Bu projenin amacı, ötrofik hale gelmiş sığ göllerin mümkün olduğunca doğal durumlarına dönmelerini sağlayan önlemler programlarının oluşturulmasını mümkün olduğunca otomatikleştiren bir altyapı geliştirmektir.

 

Türkiye’deki göller, çevresel baskılar ve ötrofikasyon nedeniyle gittikçe kirlenmekte ve ekolojik işlevlerini yitirmektedir. Özellikle sığ göllerde daha hızlı ilerleyen bu sürecin önüne geçilebilmesi için göllerin ve havzalarının doğru bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, alınacak önlemlerin ve iyi yönetim uygulamalarının belirlenmesi ve bu önlemlerin ilgilenilen göl ve havzası için yapılabilir olarak uygulamaya konulması önem arz etmektedir. Önlem ve iyi yönetim uygulamaları, genellikle maliyetli oldukları için ilgili yatırımlar yapılmadan önce, değişik önlem ve iyi yönetim uygulama seçeneklerinin fayda- maliyet analizlerinin yapılması ve en uygun seçeneklerin belirlenmesi gerekmektedir.

 

Kullanılacak yöntemin ana hatları, izleme ve ekosistem analizi, bütünsel ekosistem modelleme, karar destek sistemi ve önlemler programının belirlenmesi paketlerinden oluşmaktadır. Bu bileşenlerin hepsi, ana proje ve üç alt proje ile doğrudan ilişkili olan ana iş paketleri içinde ele alınmış olup, beşinci iş paketi de projenin yönetimi ve yaygınlaştırılması için ayrılmıştır.

 

Önerilen projede geliştirilecek bütünsel model ve diğer araçlar, bu sorunlara Manyas Gölü ve Havzası örneğinde nasıl çözüm üretilebileceğini gösteren bir rehber niteliğinde olacak ve geliştirilen araçlar, Manyas Gölü ve Havzası’na benzer bölgelerde kullanılabilecektir.

 

Geliştirilecek model altyapısı, “fiziksel tabanlı ve deterministik bir hidrolojik modeli” içereceğinden “1003-SUA-YNTM-2016-1 Su Kaynaklarını Etkileyen Faktörler” çağrısı Madde 3 ile doğrudan ilgilidir. Ayrıca bu şekilde yapılandırılmış bir hidrolojik model iklim değişikliğinin su kaynaklarına etkisinin öngörülmesinde de kullanılabileceğinden aynı çağrının birinci maddesi ile de ilgilidir. Manyas Gölü’nün”ekolojik açısan hassaslaşmış” bir “içsu” ekosistemi olması, önemli ölçüde “sulak alan” yapısına sahip olması ve geliştirilecek su ekosistemi modelinin, değişik trofik seviyelerdeki canlıları da içermesi önerilen projenin çağrı konusu ile ilişkili olduğunu göstermektedir.