Duygularla Olmak: İrade, Özgürlük ve Hı̇ssetme Eksenı̇nde Detroit Become Human Üzerı̇ne Bı̇r İnceleme


Üçer M. B.

9. Uluslararası İletişim Günleri Dijital Çağda İletişim Çalışmaları Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 16 - 18 Mayıs 2022, ss.289

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.289
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnteraktif drama olarak isimlendirilen ve seyirciyi/oyuncuyu senaryonun akışına dâhil eden sinema ve oyun türleri, neo-liberal öznenin tercih yapma “özgürlüğünün” somutlaştığı teknolojik gelişmelerin önemli bir örneğidir. Bu yapımlar arasında öne çıkan bir oyun olarak Detroit Become Human, android robotların insanlar tarafından yaygın bir şekilde kullanıldığı ancak aynı zamanda ayrımcılık ve zulme uğradığı 2038 yılında Kara, Marcus ve Conor adlı üç androidin hikâyesini oyuncunun tercihlerine göre onlarca farklı şekilde sonlanan bir anlatı üzerinden kurgulamaktadır. Oyundaki insan ya da android pek çok karakterin yaşamı kadar insanlar ile androidler arasındaki mücadelenin şekillenme biçimi de oyuncunun çoğu zaman duygusal ve etik boyutlar içeren kararlarına bağlıdır. Oyuncunun androidlerin mücadelesini desteklemesi aykırı androidlerin programlarındaki hatalardan dolayı emirlere uymayan makineler değil, gerçekten acı çeken ve hisseden varlıklar olarak anlaşılmasına bağlıdır. Oyuncu ile oyundaki karakterler arasında kurulan empati oyunun sürdürülmesinde merkezi noktada bulunurken duygular açısından iki boyut karşımıza çıkar: İlki oyuncunun yaptığı tercihlerle senaryoya duygusal katılımının sağlanması, ikincisi ise oyundaki aykırı olma anlatısının androidlerin hisseden varlıklar olarak kabul edilmesine bağlı olmasıdır. Bu sunum, söz konusu boyutları oyunun eleştirel analizi ve sosyal medya platformlarındaki oyuncu değerlendirmeleri ile tartışmaya açarak, yapay zekâ ile insanlar arasında çizilen sınırda duyguların yerini ve hissederek var olan insan tanımını neo-liberal öznenin kurulumu üzerinden sorgulamaktadır.