Bir Konağın Yaşamı Üzerinden Geleneksel Mimari Mirasın Koruma Sorunları; Bursa İli Orhaneli İlçesinde Yer Alan Remzi Bey Konağı

Creative Commons License

Güneş Kaya Z. S., Aydın E. Ö.

GRID Mimarlık, Planlama ve Tasarım Dergisi, vol.3, no.2, pp.172-198, 2020 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Orhaneli is a settlement which has been founded in the Roman era, where has located in the southern part of Bursa at the Marmara Region. Orhaneli is one of the Highland Region districts with the other three regions, at the southern part of Bursa City. Urban texture has consisted of buildings which were constructed with vernacular materials and traditional techniques until about half a century ago. Original texture of Orhaneli has transformed into multi-storey concrete constructions nowadays, as it is visible at many other Anatolian towns and cities. There are still preserved traditional houses, despite the disappearing of original texture. Remzi Bey Mansion is one of the most remarkable buildings of Orhaneli which can provides estimation about original texture of the town. The mansion is a four-iwaned building with a central hall which was built with local materials and traditional techniques. New houses were constructed with similar identity in the garden and new spaces were added in the need to contemporary lifestyle. The original plan has lost after the division of the property. Maintenance and repair has become an issue. Conservation issues of traditional architectural heritage of Orhaneli are specified in terms of Remzi Bey Mansion in this study.

Kuruluşu Roma İmparatorluğu’na uzanan bir yerleşim olan Orhaneli, Marmara Bölgesi’nin güneyinde yer alan Bursa’nın bir ilçesidir. Kendisinden ayrılan diğer üç ilçe ile birlikte Uludağ’ın güneyinde kalan Dağ Yöresi’ni meydana getirirler. Yarım asırdan kısa süre öncesine kadar yerel malzemeler ve geleneksel yapım teknikleriyle üretilen yapıların hakim olduğu bir dokuya sahiptir. Anadolu’nun pek çok yerleşimi gibi Orhaneli’nin de özgün tarihi dokusu kısa sürede çok katlı yapılar ile yer değiştirmiştir. Kaybolan dokuya rağmen, zamana direnen tekil yapılar hala mevcuttur. Orhaneli’ndeki özgün kentsel doku hakkında fikir verebilecek belki de en gösterişli yapılardan biri Remzi Bey Konağı’dır. Konak, yerel malzemeler ve geleneksel yapım teknikleri ile inşa edilmiş dört eyvanlı merkezi sofalı bir yapıdır. İhtiyaçlar doğrultusunda bahçesine benzer kimlikli yeni konutlar ve yapıya çağdaş yaşam koşullarının gereği mekanlar eklenmiştir. Mülkiyet paylaşımı sonucu ikiye bölünmüş yapıda özgün plan şemasından uzaklaşılmış ve bakım onarım bir sorun haline gelmeye başlamıştır. Remzi Bey Konağı üzerinden Bursa Orhaneli ilçesinde yer alan mimari mirasın koruma sorunları bu çalışmada ele alınmıştır.