Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜRKİYAT MECMUASI, cilt.29, ss.25-46, 2019 (Hakemli Dergi)
I. Dünya Savaşı’nın ardından siyasi, askeri, iktisadi, sosyal ve kültürel kaygıları doğrultusunda Balkan coğrafyasını yeniden şekillendirmeyi hedefleyen İtilaf Devletleri arasındaki dengeler işgal altına alınan Trakya’da Yunanistan’ın etkisini artırmasına yol açtı. Bulgaristan ile Selanik, Osmanlı Devleti ile Mondros Mütarekesi’ni imzalayan İtilaf Devletleri, öncelikle askeri alt yapı hazırlayarak Yunanistan’ın Batı ve Doğu Trakya’da varlığını hissettirmesini kolaylaştırdılar. Sevr sürecinde ise İtilaf Devletleri, bir koz olarak kullanmak maksadıyla Trakya’nın Yunanistan tarafından fiilen işgal altına alınmasına onay verdiler. Bu arada Bulgaristan ile Nöyyi Antlaşması’nı imzalayan İtilaf Devletleri 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması’nı Türkiye’ye zorla kabul ettirdiler. Aynı tarihte imzalanan İtilaf Devletleri ile Yunanistan Arasında Trakya’ya İlişkin Antlaşma (Trakya Sevr’i) ve Başlıca İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya) ile Yunanistan Arasındaki Antlaşma (Yunan Sevr’i)’ndeki bir takım koşul ve yükümlülüklerle Trakya resmen Yunanistan’a devredildi.
Balkanlarla beraber Doğu Akdeniz, Türk Boğazları, Karadeniz ve Anadolu açısından son derece büyük öneme sahip Trakya’nın İtilaf Devletleri tarafından Yunanistan’a devrinde etkili olan faktör ve değişkenleri tahlil edebilmeyi hedefleyen bu çalışmada, İngiliz arşiv belgeleri ile beraber Trakya’nın Yunanistan’a devrini sağlayan antlaşma metinleri ana kaynak olarak kullanılacaktır.
İngiliz arşiv belgeleri, İtilaf Devletlerinin Trakya’ya yönelik politikalarını ve Sevr sürecinde gerçekleşen Yunan harekâtına yaklaşımlarını farklı bir perspektiften değerlendirme imkânı sunmaktadır. Sevr Antlaşması ile birlikte imzalanan ve literatürde çok fazla değinilmeyen antlaşma metinlerinin ise Trakya’nın, hangi koşullar ve yükümlülükler karşılığında Yunanistan’a devredildiğini ortaya koyarak bu çalışmaya özgün değer kazandırması beklenmektedir.
After the World War I, the balances between the Entente States aimed at reshaping the Balkan geography in line with their political, military, economic, social and cultural concerns led to an increase in the influence of Greece in the occupied Thrace. The Allied Powers, which signed the armistice of Salonica with Bulgaria and the Mudros Armistice with Turkey, primarily preparing the military infrastructure and made it easier for Greece to feel its influence in Western and Eastern Thrace. In the process of the Treaty of Sèvres, the Allied Powers gave approval for the military occupation of Thrace by Greece in order to use it as a trump card. Meanwhile The Allied Powers, which subsequently imposed the Treaty of Neuilly on Bulgaria and the Treaty of Sèvres on Turkey, handed over Thrace to Greece officially, with certain conditions and obligations under the Treaty Concerning Thrace signed at Sèvres, August 10, 1920 and the Treaty Between the Principal Allied and Greece signed on the same date.
In this study, which aims to analyze the factors and variables affecting the transfer of Thrace to Greece by the Allied Powers which is of great importance to the Eastern Mediterranean, Turkish Straits, Black Sea and Anatolia with the Balkans, together with the British archival documents, the treaty texts, which provide the transfer of Thrace to Greece, will be used as the main source.
The British archival documents offer a different perspective on the approaches of the Allied Powers to Thrace and their approach to the Greek operation during the Sèvres process from a different perspective. It is expected that the treaty texts signed with the Treaty of Sèvres and which are not mentioned much in the literature, will give the original value to this study by revealing the conditions and obligations of Thrace that have been transferred to Greece.
Key words: Thrace, Allied Powers, Greece, Treaty of Sèvres, Treaty Concerning Thrace, Treaty Between the Principal Allied and Greece.