29. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 22 - 27 Ekim 2019, ss.25
Amaç: Total kalça artroplasti cerrahisinde sinir yaralanması nadir görülmekle birlikte gerçekleşmesi durumunda sonucu olumsuz etkilemektedir. Sinir hasarı
etiyolojilerinden en önemlisi alt ekstremitenin akut
uzamasıdır. Amacımız total kalça artroplastisinde
uzama miktarının nöral yapılar üzerine etkisini araştırmak ve uzama miktarı ile hastaların boy ve femur
uzunluğu arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Yöntem: İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi
22.12.2017 tarih ve 21 sayılı Yerel Etik Kurulu’ndan
1540 sayılı izin ile çalışmaya başlandı. Etki gücü 0,6 ve
hata payı 0,05 alınarak anlamlı sonuç elde etmek için
16 hastanın yeterli olacağı saptandı. Spinal cerrahi öyküsü, diyabetes mellitus tanısı, nörolojik hastalık öyküsü olan hastalar çalışmaya alınmadı. Hastaların boy,
kilo, spina iliaka anterior süperior-medial malleol (SİAS-MM) arası mesafe ve total femur uzunluğu preoperatif ölçüldü. Hastalar, intraoperatif nöromonitörizasyon (İONM) yapılacağı için genel anestezi altında, total
intravevöz anestezi ile opere edildi. İONM işleminde
posterior tibial sinirden somatosensöryal uyarılmış
potansiyel (SEP) verileri, derin peroneal sinir için tibialis anterior motor uyarılmış potansiyel (MEP) verileri,
tibial sinir için gastroknemius MEP verileri ve femoral
sinir için kuadriseps MEP verileri kullanıldı. Kalça artroplastisi yapılırken boyun kesisinden sonra floroskopi
görüntüsünde büyütme oranına yardımcı olacak 3 cm
çapında demir küre asetabuluma bırakıldı ve alt ekstremite uzaması amacıyla traksiyon işlemi traksiyon cihazı yardımıyla yapıldı. SEP ve MEP amplitüdlerinde %50
oranında düşüş ve SEP değeri için latansın %10’dan
fazla oranda uzaması eşik değer olarak kabul edildi.
Traksiyon esnasında verilerin ilk etkilendiği anda ve
eşik değere ulaşıldığı anda kalça eklemine ait floroskopi görüntüleri alınarak uzama miktarları ölçüldü.
Bulgular: Tüm olgularda ilk MEP değişikliği ve yine
eşik değere derin peroneal sinir MEP amplitüdünde
ulaşıldı. MEP verilerinde ilk etkilenme olduğında ortalama uzama 14.9±6.1 mm (femurun %3’ü ve SIASMM mesafesinin %1.7’i), eşik değere ulaşıldığında ise
ortalama uzama 22.5±5.6 mm (femurun %5’i SAISMM mesafesinin %2.6’sı) olarak saptandı. Eşik değer
sınıra ulaşıldığında, tibial sinir MEP ortalama %27 ve
femoral sinirde ortalama %12 düşüş saptandı. Uzama
miktarı ile, hasta boyu, SAIS-MM mesafesi ve femur
uzunluğu arasında pozitif bir ilişki saptandı.
Çıkarımlar: Alt ekstremite traksiyonu ile ilk etkilenen değer; derin peroneal sinir MEP değeridir. Derin
peroneal sinirin eşik değere ulaştığı andaki ekstremite
uzama miktarı; hastaların boyları ve femur boyu uzunlukları ile doğru orantılıdır. Derin peroneal sinir eşik değere ulaştığında; tibial ve femoral sinirlerdeki etkilenme
oranları ile ekstremite uzama miktarı arasında anlamlı
korelasyon saptanmadı. Vücut kitle indeksi ile sinir yaralanması arasında da anlamlı bir ilişki bulunamadı