Akademik Veri Yönetim Sistemi
İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, cilt.8, sa.1, ss.511-530, 2022 (Hakemli Dergi)
Öz
Makalede, Osmanlı Devleti’nin ilk günlerinden son günlerine
kadar, değişik yönleriyle kıraat ilmi ele alınmıştır. Bu bağlamda Cumhuriyet’in
kuruluşuna kadar talim edilen kıraat ilmine değinilirken daha çok bu ilmin
tarihi seyri, tedris yöntemi, kurumları ve temel eserlerine dair içerik öne
çıkarılmıştır. Bu konunun incelenmesindeki
ana gaye; kıraat ilminin Osmanlı tarihindeki oluşum ve gelişim sürecini dikkate
almak suretiyle, bu ilmin Osmanlı tarihinde sahip olduğu konumla ilintili
verilere ulaşmaktır. Dolayısıyla makalede, bahsi geçen ilmin Anadolu
topraklarına girişi konusunda kısa açıklamadan sonra Osmanlı’da yer edinmesinin
yanı sıra eğitim kurumları ve eğitim yöntemi ile kıraat ilminin Osmanlı dönemi
temel kaynaklarına değinilmiştir. Böylece elde edilen verilere bağlı olarak
kıraat ilminin; tarihi, eğitim mekânları, programları, müfredatları vb.
yönleriyle ilgili bilgiler doğrultusunda Osmanlı dönemindeki durumu belirgin kılınmaya
çalışılmıştır. Bu makale; Osmanlı kıraat ilmi açısından zikri geçen konuları farklı
yönleriyle incelemek suretiyle, konuyla alakalı yapılacak ilmi incelemelere yardımcı
olacaktır. Yine daha önce müstakil bir şekilde incelenmemiş olan Osmanlı’dan
Cumhuriyet’e kadarki dönemde kıraat ilmi değişik açılardan açığa çıkacaktır. Elde
edilen veriler ışığında kıraat ilmi taliminin diğer ilimler gibi
kurumsallaştığı, kendi literatürünü oluşturduğu; kısacası kıraat ilminin
Osmanlı tarihi boyunca gelişerek varlığını güçlendirdiği kanaatine varılmıştır.
Bir başka açıdan bu araştırma mevcut haliyle temel kaynakların yanı sıra
yardımcı kaynak olarak başvurulabilecek bir inceleme türü niteliğindedir.
Abstract
In the article, the science of recitation has
been discussed from the first days of the Ottoman Empire to the last days of
the Ottoman Empire with its different aspects. While mentioning the science of
Qiraat, which was taught until the foundation of the Republic, the historical
course of this science, its teaching method, institutions and the content of
its basic works were highlighted. The main purpose of examining this subject is
to consider the formation and development process of the science of Qiraat in
the Ottoman history; to reach the data related to the position of this science
in Ottoman history. Therefore, in the article, after a short explanation about
the entry of the aforementioned science into the Anatolian lands, its place in
the Ottoman Empire, educational institutions, education method and the basic
sources of the science of Qiraat in the Ottoman period are mentioned. Thus,
depending on the data obtained, the history of the science of recitation,
educational venues, programs, curricula, etc. In line with the information
about its aspects, the situation in the Ottoman period was tried to be made
clear. This article, by examining the mentioned issues in terms of Ottoman
recitation science from different aspects; It will help scientific studies on
the subject. The science of Qiraat will be revealed from different angles in
the period from the Ottoman Empire to the Republic, which has not been studied
independently before. In the light of the data obtained, it was concluded that
the study of qiraat was institutionalized like other sciences, formed its own
literature, in short, the science of qiraat developed throughout the Ottoman
history and strengthened its existence. From another point of view, this
research, in its current form, is a type of review that can be referenced as a
supplementary resource as well as basic resources.