Başkası Merkezli Dışsallık Ölçeği (BMDÖ)'nin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması


Creative Commons License

Güneş A. C., Horozcu Ü.

Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.5, sa.2, ss.171-202, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmada Başkası Merkezli Dışsallık Ölçeği (BMDÖ)’nin geliştirilmesine ve geçerlik-güvenirlik analizine ilişkin bilgi ve bulgulara yer verilmektedir. BMDÖ, insanların öz benlik ve kimlik algıları olarak da ifade edilebilen öz değerlendirmelerini ne ölçüde başkaları üzerinden yaptıklarını, dışsallık diye de ifade edilen, kendisini ideal üzerinden değil de diğer insanlar üzerinden değerlendirme eğilimini ölçmek üzere geliştirilmiştir. Çalışmada ön testlerin dışında iki ana uygulama gerçekleştirilmiştir. 16 yaş üstü 362 katılımcı üzerinde yapılan ilk çalışmanın verileriyle yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 12 maddeli 4 faktörlü bir ölçek elde edilmiştir. Yine 16 yaş üstü 195 katılımcı üzerinde gerçekleştirilen ikinci çalışmanın verileri ile de açımlayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen 12 maddeli ve 4 faktörlü yapı, doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, X2 /df = 2.55, RMSEA= 0.076, NFI = 0.93, NNFI = 0.94, RFI = .95, CFI = 0.95, RMR = 0.068, SRMR = 0.056, GFI = 0.93 ve AGFI = 0.89 şeklindeki uyum skorları elde edilmiştir. 12 madde ve 4 faktörlü yapıdaki ölçeğin bütününe ait güvenirlik katsayısı (Cronbach’s Alpha) .80 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen değerler BMDÖ’nün güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğunu göstermektedir.


In this study the reliability and validity analysis of “The Others Centered Externality Scale” and the data about its development are presented. This scale aims to measure the extent to which people make their self-esteem through others and the tendency to evaluate themselves through other people rather than through ideal. Two main applications were carried out in the study except the two pretests. The data of the first study on 362 people over the age of 16 were subjected to factor analysis and as a result a 12- item four-factored scale structure was obtained. Based on the confirmatory factor analysis, the following fit scores were obtained X2 /df = 2.55, RMSEA= 0.076, NFI = 0.93, NNFI = 0.94, RFI = .95, CFI = 0.95, RMR = 0.068, SRMR = 0.056, GFI = 0.93 ve AGFI = 0.89. The reliability coefficient (Cronbach’s Alpha) of the scale was .80.