Bölgesel Kalkınma Politikalarında Kümelenme Modelinin Rolü: Abşeron Ekonomik Bölgesi’nde Sumgayıt Kimya Teknoparkı Örneği Üzerine İnceleme


belliler n. b., Giritlioglu P. P.

Kent Akademisi (Online), cilt.18, sa.5, ss.2673-2701, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 18 Sayı: 5
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.35674/kent.1659866
  • Dergi Adı: Kent Akademisi (Online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Art Index, Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.2673-2701
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Alfred Marshall’ın temellerini attığı kümelenme modeli, ilk kez 1990 yılında Michael Porter tarafından literatürde kullanılmaya başlanmış ve sonrasında Giacomo Becattini, Michael Storper, Allen J. Scott, Rosenfeld, Swann, Martha Prevezer, Roelandt, den Hertag, Kuah, Malmberg, Power ve Margareta gibi araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olup bu çalışmada, Porter’ın ortaya çıkardığı modelin farklı ülke ve sektörlere uygulanması ele alınmıştır. Küme tanımlarına bakıldığında, firmaların kümenin merkezindeki temel aktörler olduğu; kamu, araştırma kurumları ve mali iş birliği sağlayan yapıların ise destekleyici aktörler olarak önemli roller üstlendiği görülmektedir. Başarı ve başarısızlık koşullarına bağlı olarak kümeler, ya değişime uyum sağlayarak kendilerini yeniler ya da teknolojik ilerlemeler karşısında geri kalarak dağılma sürecine girer. Bu çalışmada, Azerbaycan’ın Abşeron Bölgesi’nde oluşturulan Sumgayıt Kimya Teknoparkı örnek olarak incelenmiştir. Teknopark; Azerbaycan’ın, aynı zamanda Güney Kafkasya’nın en büyük ve en kapsamlı teknoparkı olmakla, bölgenin en önemli teknoloji ve sanayi merkezlerinden biri olmayı amaçlamaktadır.
The clustering model, whose foundations were laid by Alfred Marshall, was first introduced into the literature by Michael Porter in 1990. It was later developed by researchers such as Giacomo Becattini, Michael Storper, Allen J. Scott, Rosenfeld, Swann, Martha Prevezer, Roelandt, den Hertag, Kuah, Malmberg, Power, and Margareta, focusing on the application of Porter’s model to different countries and sectors.When looking at cluster definitions, it is clearly evident that the key actors at the center of clusters are firms, while other actors that play an important role in the creation and development of clusters include public institutions, financial institutions, research organizations, and collaborating entities. Depending on the conditions of success and failure, clusters either adapt to change and renew themselves or fall behind technological advancements and begin to dissolve. In the study, the Sumgayit Chemical Technopark, established in the Absheron Region of Azerbaijan, is examined as an example. The technopark, being the largest and most comprehensive in Azerbaijan, as well as in the South Caucasus, aims to become one of the most important technology and industrial centers of the region.