Toprak Darbuka: Tarihcesi, Yapim Asamalari ve Boyutlari (3)


KARAOL E.

Akademik Bakis, sa.34, ss.1-18, 2013 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2013
  • Dergi Adı: Akademik Bakis
  • Sayfa Sayıları: ss.1-18
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kökleri antik çağlara kadar dayandırılmasına ve günümüze kadar Türk ve dünya müziklerinin tarihsel sürecinde önemli bir rolü olmasına rağmen, darbuka çalgısı ve icrası hakkındaki konular bugüne kadar müzikoloji çalışmaları içerisinde kapsamlı olarak ele alınmamıştır. Tarihsel süreç içerisindeki kültürel değişimler ve uygarlıkların gelişmesine paralel olarak, çalgının ortaya çıkış süreci de değişim göstermiştir. Böylelikle toprak darbuka çalgısının materyali, icra tekniğinin değişimine de etki eden en önemli faktörlerden olmuştur. Çalışmanın kilit noktası toprak darbuka çalgısının tarihsel süreci ile toprak ve hayvan derisinden oluşan doğal materyalinin, çömlekçilikten başlayıp pişmiş bir toprak darbukaya deri çekmeye kadar olan yapım aşamaları ve toprak darbuka ailesinin boyutları ve ölçülerini kapsamaktadır. Darbuka tarihinin icra tekniklerinde de olduğu gibi, bugüne kadar neredeyse hiçbir yazılı belgeleme olmadan sözlü olarak aktarılmış olduğu tespitinden hareketle, darbuka çalgısının tarihçesi hakkında derin bir araştırmaya rastlanmamıştır. Toprak darbukanın yanı sıra bakır ve döküm darbuka hakkında yapılacak araştırmaların da çalışmaya ayrı bir boyut kazandıracağı düşünülmekle beraber, daha sonraki çalışmalarda yer verilmek üzere bu çalışmaya gerek görüldüğü kadarıyla dâhil edilmiştir. Bu makale ile darbuka çalgısına ilişkin konuların akademik boyutta tartışmaya açılması amaçlanmıştır. Araştırmada uygulamalı ve kuramsal olarak sosyoloji ve antropolojideki alan araştırması yöntemleri kullanılarak, farklı disiplinlerin bütünleştirici unsurları ile sonuç, tümevarımsal önermelerle çalışma bulgularının kavramsal yapısını oluşturmuştur.

 The oldest known instrument samples are thought to belong to Mesopotamia in 4000 BC. Of these instruments, drums constitute a majority of them. All of these instruments, from past to present, belonging to the percussion family, the drums of Anatolia (approximately up until Babel civilization of 1100 BC), Central Asia, Eastern Europe and Northern Africa BC are considered to be the ancestors of the goblet drum. There are some drums that have the distinct goblet shape which date back to the prehistoric Mesopotamian instruments that could be considered prototypes. The drums are assumed to have been used in the Hittite period, yet it has been documented that it belongs to previous eras. The archeological remnants of the Assyrian colonial period shed light to the possibility that the roots of the clay darbuka date back to 1700 BC. The evolution process of the clay darbuka varies with the parallel to cultural changes and development of civilizations in the historical process. Its form, used only in Arab countries before, has been widely used in Turkey because of musical influences since the 1980s. This study is about the clay darbuka, the historical background of the instrument and its phases of production. It is significant not only for musicology, but also its related disciplines in that it brings forward several topics. Since the darbuka has been ignored, due to various reasons, despite its outstanding role in both Turkish and world music history, there has been little to no in-depth academic research.