Gıda güvenliği açısından su ürünlerinde mikroplastik riski ve araştırma yöntemleri


Can Tunçelli İ., Erkan N.

Aquatic Research, cilt.4, sa.1, ss.73-87, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 4 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.3153/ar21007
  • Dergi Adı: Aquatic Research
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.73-87
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Son yıllarda artan plastik kullanımı ve yanlış geri dönüşüm politikaları ekosistemde plastik atıkların birikmesine neden olmuştur. Sucul ekosistemdeki canlılar üzerindeki etkilerinin görülmesiyle birlikte plastik kirliliği küresel bir sorun haline gelmiştir. Ortamda farklı fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlerden dolayı mikroplastiklere (MP’lere) ve nanoplastiklere (NP’lere) parçalanan plastikler, besin zincirine girerek insan sağlığını tehdit etmektedir. Yaygın plastik kirliliğinin bir sonucu olarak, mikroplastikler ve nanoplastikler zooplanktonlardan, balıklara, kabuklu su ürünlerinden deniz memelilerine kadar birçok farklı canlı tarafından yutulmaktadır. Su ürünlerinin bünyelerine giren mikroplastikler canlı dokuda sindirilip, doku ve organlar arasında yer değiştirebilmektedir. Bununla birlikte su ürünleri işleme teknolojilerinde yer alan bazı aşamalar da mikroplastik kontaminasyon kaynağı olabilmektedir. Mikroplastiklerin neden olduğu fiziksel, kimyasal ve biyolojik toksisite etkileri henüz tam olarak bilinmemektedir. İleride yapılacak olan çalışmalarda, tüketici sağlığı açısından işlenmiş su ürünlerindeki mikroplastiklerin kaynağının ve bulaşma yollarının incelenip belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu derlemede, sucul ekosistemlerden besin zincirine giren mikroplastiklerin gıda güvenliği açısından işlenmiş ürünlerdeki riskleri tartışılıp, bu araştırma alanındaki mikroplastiklerin identifikasyonu ve sayımı için analitik yöntemler incelenmiştir. 

Plastic waste has accumulated in the aquatic ecosystem as a result of the increasing use of plastic in recent years and their wrong recycling policies. Plastic pollution has become a global problem with its effects on aquatic organisms. Plastics that break down into microplastics (MPs) and nanoplastics (NPs) due to different physical, chemical and biological factors in the environment enter the food chain and directly threaten human health. As a result of widespread plastic pollution, microplastics and nanoplastics are ingested by many different species, from zooplankton, fish, shellfish to marine mammals. Microplastics that enter into marine organisms can move within living tissue and move between tissue and organ. However, some stages in seafood processing technologies can also be a source of microplastic contamination. Physical, chemical and biological toxicity effects caused by microplastics are not fully known yet. In future studies, it is important to examine and determine the source and transmission routes of microplastics in seafood for consumer health. In this review, the risks of microplastics entering the food chain from aquatic ecosystems in seafood products in terms of food safety are discussed, and analytical methods for the identification and extraction of microplastics in this research area are examined.